اسداله اکبریان اقدم - مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور، تهران
علی محمد احمدوند - دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه امام حسین(ع)، تهران
سعید علیمحمدی - دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

پدیده تغییر اقلیم در کشور اثرات محسوس و اغلب نامطلوبی را ایجاد خواهد کرد. آشکار سازی و بررسی اثرات این پدیده بر محیط‎زیست و عوامل هیدرولوژیکی از جمله جریان رودخانه ها، به عنوان عامل اساسی در تامین منابع آبی، یک ضرورت است. پژوهش حاضر در این راستا، سناریوهای بلند مدت جریان و تبخیر تحت تاثیر پدیده مذکور را در حوضه آبریز سد کارون ۴ طی مراحلی تولید کرده است. ابتدا روابط محاسبات تبخیر و مدل های برآورد جریان تهیه شد. سپس بر اساس بارش و دمای ماهانه این حوضه که توسط مدل های گردش عمومی و تغییراقلیم AOGCM[i] تحت ۱۱ مدل از سری AR۴[ii]  بررسی و تعداد ۲۸ سناریو برای عوامل مذکور برای ۹۰ سال آینده ایجاد شده، جریان و آورد رودخانه محاسبه شده است.  جریان از مدل رگرسیونی تجربی چند متغیره برآورد شده که به استناد داده های تاریخی ایجاد و کالیبره گردید. جریان آینده برای هر یک از سناریوها بطور جداگانه شبیه سازی و محاسبه گردیده است. رفتار و روند تغییرات جریان، در بدبین ترین و خوش بین ترین سناریوها مورد تحلیل قرار گرفته و تغییرات جریان در سه دوره ۳۰ ساله و تا انتهای قرن حاضر تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد در انتهای دوره سوم (۲۱۰۰)، افزایش دما ۶/۲۲% و کاهش بارش ۲/۱۷% خواهد بود که موجب تغییرات قابل توجهی در جریان رودخانه شده و مقدار آن‎ را از ۴/۷% (خوش بین ترین سناریو) تا ۳۲% (بد بین ترین سناریو) و به طور متوسط ۶/۱۸% کاهش خواهد داد. کاهش جریان منابع آبی تنها در تولید ۱۰۰۰ مگاواتی نیروگاه کارون ۴ کاهش ۲۰ درصدی ایجاد خواهد کرد و حداکثر و حداقل متوسط تولید نیروگاه به ۹۷۱ و ۳۹۵ مگاوات می رسد.[i]Atmospheric-Ocean General Circulation Models[ii]Fourth Assessment Report of IPCC

نیروگاه برقابی, مدل رگرسیونی تجربی, سناریوی جریان, ریزمقیاس سازی, تبخیر و تعرق