الهام شاهین فر - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
احمد حیدری - موسسه تحﻘیﻘات گیاه پزشکی کشور
بابک حیدری علیزاده - موسسه تحﻘیﻘات گیاه پزشکی کشور

آلودگی محیط‎زیست با پسماند های خطرناک و زیان آور در بسیاری از موارد غیر قابل اصلاح است. آفت کش های تاریخ منقضی در انبارهای سراسر جهان یکی از این نوع پسماندها هستند. عدم توجه و رسیدگی به این انبارها پیامدهای ناگواری برای انسان ها و محیط‎زیست در پی دارد. این تحقیق با هدف بررسی امکان بازیافت سموم تاریخ منقضی موجود در انبارهای شرکت خدمات حمایتی کشاورزی انجام شده است. تست های کنترل کیفی نمونه ها براساس دستورالعمل های فائو، اتحادیه بین المللی شورای تجزیه شیمیایی آفت کش ها و شرکت های سازنده آفت کش ها انجام شد. نتایج میزان تجزیه شدن این آفت کش ها بر اساس مدت زمان تولید آن‎ها، نوع فرمولاسیون، شاخص های کنترل کیفی و شرکت های تولید‎کننده فرمولاسیون EC دسته‎بندی شد. تجزیه و تحلیل آماری بر اساس آزمون کای دو  برای تعیین اختلاف بین متغیرهای مورد مطالعه و آزمون ریسک برای نشان دادن ریسک نسبی تجزیه شدن انجام شد. نتایج نشان داد که در نمونه های مورد بررسی همبستگی معنی داری بین مدت زمان تولید آفت کش‎ها و درصد تجزیه شدن آن‎ها وجود ندارد. درصد تجزیه شدن در فرمولاسیون های EC، SC، WP و SL به ترتیب معادل ۶۲%، ۶۰%، ۳۲% و ۳۸% بود. ماده موثره در سه فرمولاسیون EC، SL، WP و pH در فرمولاسیون SC بیشتر از سایر شاخص های کنترل کیفی دچار تغییرات غیر قابل قبول شده بود. هم‎چنین نتایج نشان داد آفت کش های تولید داخل از ماندگاری بالاتری نسبت به تولیدات هندی/ چینی در فرمولاسیون EC برخوردار بوده اند.    

آفت کش های تاریخ منقضی, کنترل کیفی, فرمولاسیون ها, انبار