سحر رضائیان - دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
سید علی جوزی - دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
مهدی ایرانخواهی - دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

به منظورارزیابی ریسک محیط زیستی خطوط انتقال گاز، تلفیقی از روش سامانه شاخص گذاری و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در این تحقیق پیشنهاد شد. با استفاده روش ادغام شده انواع خطر های زیست‎محیطی موجود در خطوط لوله براساس شاخص ها و معیارهای تعیین شده طبقه بندی، کمی و اولویت بندی گردید. در این بین از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت تعیین وزن یا درجه اهمیت مولفه های تاثیرگذار در ارزیابی ریسک زیست‎محیطی خطوط انتقال گاز استفاده گردید. با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، خطرهای شناسایی شده در طول مسیر خط لوله مورد نظر شناسائی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ۴۶% از طول مسیر دارای سطح ریسک بالا (۶۰۵۴- ۵۴۶۷  امتیاز)، ۴۸%  از طول مسیر واجد سطح ریسک متوسط (۶۶۴۱- ۶۰۵۵ امتیاز)، ۲% با پتانسیل ریسک کم (۷۲۲۸-۶۶۴۲ امتیاز) و ریسک ناچیز با امتیاز (>۷۲۲۸)، ۴% می‎باشد. نزدیکی بخش جنوبی مسیر خط لوله با پارک ملی دریاچه ارومیه مهم‎ترین حساسیت این مسیر معرفی گردید. 

ارزیابی ریسک محیط‎زیستی, سامانه شاخص‎گذاری, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, خطوط لوله انتقال گاز