محمدرضا عزیززاده ورزقان - مربی، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
خدیجه جوان - استادیار آب و هواشناسی دانشگاه ارومیه

یکی از مهم­ترین اثرات تغییر اقلیم، افزایش رخدادهای حدی اقلیمی است. هر گونه تغییر در فراوانی یا شدت رخدادهای حدی، می­تواند اثرات عمیقی بر محیط طبیعی و جوامع انسانی داشته باشد؛ بنابراین تجزیه و تحلیل آنها بسیار مهم است. هدف این تحقیق، شناخت روند شاخص­های حدی بارش در حوضه دریاچه ارومیه و بررسی ارتباط آنها با الگوهای پیوند از دور می­باشد. بدین منظور از داده­های بارش روزانه ۷ ایستگاه سینوپتیک حوضه طی دوره ۲۰۱۴-۱۹۸۷ استفاده شد. شاخص­های ۱۱ گانه بارش­های حدی با استفاده از نرم افزار  RClimDex استخراج و روند آنها با آزمون ناپارامتری من- کندال بررسی شد و سپس ارتباط این شاخص­ها با الگوهای پیوند از دور از طریق ضریب همبستگی پیرسون مشخص شد. نتایج تحلیل سری­های زمانی نشان داد که به جز شاخص حداکثر طول دوره خشک (CDD)، تمام شاخص­ها در حوضه دریاچه ارومیه دارای روند کاهشی هستند. توزیع مکانی روند شاخص­های حدی نیز نشان داد که بیشتر شاخص­­ها دارای روند معنی­دار در سطح اطمینان ۹۵ درصد در سطح حوضه هستند. تنها در شاخص حداکثر طول دوره خشک (CDD) هیچ روند معنی­داری مشاهده نشد. تحلیل همبستگی شاخص­های حدی بارش و الگوهای پیوند از دور نشان دادکه بارش­های حدی متاثر از شاخص­هایENSO، شاخص نوسان جنوبی (SOI)، الگوی آرام شرقی- آرام شمالی (EP-NP)، نوسان مادن- جولیان (MJO) و نوسان دهه­ای اقیانوس آرام (PDO) می­باشند.

تغییر اقلیم, بارش های حدی, روند, پیوند از دور, حوضه دریاچه ارومیه