قاسم حبیبی بی بالانی - گروه کشاورزی و منابع طبیعی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ، شبستر، ایران
پریسا محمدپور - بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. رشت. ایران

مراتع حاشیه حیدرآباد از مراتع جلگه ای شهرستان شبستر بوده که نقش مهمی در تامین گرده و شهد مورد نیاز زنبوران عسل در طول تابستان دارد. این تحقیق در مراتع حاشیه روستای حیدرآباد واقع در ۳۰ کیلومتری شهر شبستر واقع در استان آذربایجان شرقی انجام گردید. جهت بررسی دوره گل دهی تعداد ۲۱ از گونه تیره Asteraceae که در این مراتع رویش داشته، و در ارتفاع ۱۵۰۰ متر  از سطح داریا مستقر هستند با فاصله ۵۰ متر نسبت به هم اقدام به نشانه گذاری ۱۰ پایه از هریک از گونه ها در هر پنج روز در پلات نیم مترمربعی از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. محاسبات آماری در این تحقیق توسط نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که از نظر رویشی Onopordon acanthium، Sonchus oleraceus، Echinops robustus، Picnomon acarna ،Lactuca serriola دارای سریع ترین زمان آغاز رویش تا ۵ فروردین ماه و Cirsium vulgare دارای دیرترین زمان آغاز رویش در ۳۰ فروردین ماه در منطقه مورد مطالعه بودند و نیز گونه های Anthemis psedocotula، Onopordon acanthium، Sonchus oleraceus، Echinops robustus، Picnomon acarna ، Achillea wilhelmsii دارای سریع ترین زمان گل دهی حداکثر تا ۱۰ اردیبهشت ماه می باشند. در بین گیاهان مورد مطالعه Achillea wilhelmsii ، Anthemis hyalina دارای سریع ترین زمان رسیدن به اوج گل دهی (اوایل خرداد) می باشند و نیز گیاهان Taraxacum syriacum، Cirsium vulgare  ، Gundelia tourtnefortii ،Cirsium congestum  دارای دوره گل دهی در فصل تابستان به ویژه مرداد و شهرویر ماه می باشند.

asteraceae, زنبور عسل, شبستر, گل دهی