جواد قهاری - اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
شیرین محمودی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه تهران، کرج، ایران

مباحث  پیرامون، حفافظت  ذخایر ژنتیکی گونه های وحشی بحث  داغ محافل علمی جهان می باشد.هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کاربری تجزیه و تحلیل نشانگرهای PCR-RAPD برای ارزیابی و تخمین ساختار ژنتیکی، جمعیت پرنده شکاری سارگپه معمولی که یکی از پرندگان شکاری که در به دلیل شکار بی ­رویه در معرض تهدید جدی است در استان آذربایجان شرقی می­ باشد. بدین منظور، در مجموعه، ۱۵ عدد از آغازگرهای تصادفی شرکت اپرون، برای تکثیر تعداد ۱۵۰ جایگاه در ده پرنده مورد استفاده قرار گرفت. در گام اول، خونگیری از ورید بالی سارگپه ­ها صورت پرندگان محبوس در قفس صورت گرفت و استخراج DNA از خون کامل توسط پروتکل موجود انجام پذیرفت. پس، از امتیازدهی باندهای تولید شده در روی ژل، آغازگر، آغازگر OPA-۱۴، بالاترین میزان باند تولیدی (۲۲ باند) و آغازگر OPA-۱۳ کم ترین میزان باندی (۹ باند) را روی ژل متافاور اگاروز ۴ درصد و الکتروفورز افقی نشان دادند. هم چنین، تجزیه و تحلیل آماری میزان هتروزیگوتی مشاهده شده توسط نرم افزار پاپ ژن داخل نمونه ها را در حد ۰/۰۰۰۰۸±۰/۴۵ برآورد شد. هم چنین محاسبه فاصله ژنتیک و تجزیه کلاستر، نشان داد که از لحاظ ژنتیکی نمونه های مورد مطالعه با یکدیگر تفاوت ژنتیکی دارند. اما شباهت ژنتیکی  بالایی بین آن­ ها برقرار است. با این وجود، استتناجات و تصمیم ­گیری­ های مدیریتی در مورد حفاظت ژنتیکی این پرنده نیازمند نمونه ­گیری­ های بیش ­تر از مناطق جغرافیایی متعدد می­ باشد

سارگپه معمولی, استان آذربایجان شرقی, تنوع ژنتیکی, PCR-RAPD