حامد زارعی - گروه فیزیولوژی، دانشکده علوم و فناوری های نوین، واحد علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نیما فاریابی - گروه علوم دامی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران، ایران

کوکسیدیوز یکی از مهم­ ترین بیماری ­های انگلی تک ­یاخته­ ای در طیور گوشتی است. محل زندگی انگل آیمریا تنلا در سلول ­های پوششی دیواره غدد لیبرکون روده کوچک است. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر محافظتی پودر سیر بر مورفولوژی پرزهای دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم در روده باریک جوجه­ های گوشتی مبتلا به آیمریا تنلا است. بدین منظور تعداد ۹۰ قطعه جوجه گوشتی یک روزه خریداری و به ۳ گروه ۳۰ قطعه ­ای در سه تکرار تقسیم گردیدند: گروه سالم: دریافت ­کننده جیره پایه در کل دوره آزمایش. گروه کنترل بیمار: دریافت ­کننده جیره پایه+۰/۲۵ میلی ­لیتر از سوسپانسیون حاوی ۳۰۰۰۰ عدد اووسیت ایمریا تنلا از چهارده روزگی (تلقیح دهانی). گروه درمان: دریافت کننده جیره پایه+۰/۲۵ میلی­ لیتر از سوسپانسیون حاوی ۳۰۰۰۰ عدد اووسیت ایمریا تنلا از چهارده روزگی (تلقیح دهانی) + پودر سیر به ­میزان ۱% به جیره غذایی از ابتدای دوره­  پرورش. در روزهای ۲۸ و ۴۹، از هر گروه (۳ جوجه از هر تکرار) به ­طور تصادفی انتخاب گردیدند. نمونه ­ها پس از توزین به روش سرویکال کشته و طول قسمت های مختلف روده­ کوچک ( ایلئوم، ژژنوم و ایلئوم) آن­ ها اندازه­ گیری شد. نتایج نشان دادند تیمار پودر سیر ارتفاع، عرض و مساحت پرزهای دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم و هم ­چنین عمق غده لیبرکون را نسبت به گروه کنترل بیمار به ­طور معنی ­داری افزایش داد که این افزایش در روزهای ۲۸ و ۴۹ مشاهده شد. بنابراین، پودر سیر بر مورفولوژی پرزهای روده کوچک اثر کرده و ابعاد پرزهای روده را در جوجه­ های گوشتی مبتلا به کوکسیدیوز بهبود بخشیده و محافظت کرده است.

پودر سیر, کوکسیدیوز, پرزهای روده باریک, مورفولوژی