سید احسان حیدری - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد حسن شاه حسینی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
هادی میراحمدی - گروه انگل شناسی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
پرگل قوام مصطفوی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سید محمدرضا فاطمی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

در گذشته از صفات مورفولوژیکی برای طبقه ­بندی موجودات استفاده می­ کردند، اما امروزه استفاده از نشانگرهای مولکولی به ­دلیل مزیت ­هایی که دارد مورد توجه قرار گرفته است. نشانگرهای میتوکندریایی یکی از بهترین گزینه ­ها در بررسی روابط فیلوژنتیک است. در این مطالعه ۱۰ نمونه از لاک پشت دریایی سبز از سه منطقه چابهار ۴ نمونه، گواتر ۳ نمونه و کنارک  ۳ نمونه در استان سیستان و بلوچستان جمع ­آوری شد. پس از استخراج DNA با استفاده از کیت استخراج و هم ­چنین روش استخراج استات آمونیوم، نمونه ­ها از قطعه ژنی mtDNA و COI توالی­ یابی شدند. توالی ­ها به ­کمک نرم ­افزارهای MEGA، Bioedit و Arlequin بررسی شدند. نتایج نشان داد که براساس آنالیز فیلوژنتیکی جمعیت مورد مطالعه، نمونه ­ها در سه جمعیت قرار گرفتند. میانگین کلی فاصله در میان جمعیت براساس P-distance برابر با ۰/۱۸ بود. نتایج کلاستال دابلیو نشان داد که بیش ­ترین تفاوت میان توالی­ ها مربوط به ابتدا و انتهای توالی است. میزان تنوع هاپلوئیدی صفر بود. هم ­چنین تعداد محل ­های پلی­ مورفیک برابر با صفر بود که نشان می­ دهد تفاوت به اندازه ­ای نبوده که اشتقاق گونه انجام شود. هیچ نوترکیبی در توالی ­ها رخ نداده که با ماهیت ناحیه مورد بررسی هم­ خوانی داشته باشد. نتایج حاصل از این مطالعه را می ­توان در بررسی تنوع ژنتیکی لاک ­پشت ­های سبز دریایی در شرایط متفاوت جغرافیایی مورد استفاده قرار داد. هم ­چنین در مدیریت جمعیت این گونه، جلوگیری از انقراض آن و در تهیه یک بانک ژنی مناسب برای شناسایی این گونه به کمک تکنیک­ های مولکولی به ­ویژه در مواردی که فقط تخم یا بافت این گونه موجود است نیز می ­تواند یک راهکار مناسب باشد.

ژنتیک جمعیت, فیلوژنی, لاک پشت دریایی, دریای عمان