محمدحسین سینکاکریمی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
محمدحسین گرجیان عربی - مرکز پژوهشی حوضه اقلیمی خزر، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
محسن احمدپور - مرکز پژوهشی حوضه اقلیمی خزر، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
مهدی حسن پور - اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان، گرگان، ایران

اگرچه فلزات سنگین به طور طبیعی به محیط های آبی وارد می شوند، اما سطح آن ها به وسیله فعالیت های انسانی افزایش می یابد. این آلاینده ها در موجودات آبزی تجمع می یابند و میزان آن ها طی زنجیره غذایی افزایش می یابد. وجود این آلاینده های فلزی در ماهی ها به علت مصرف غذایی آن ها برای انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو در این مطالعه تعداد ۳۰ قطعه ماهی آترینا از تالاب بین المللی انزلی در تابستان سال ۱۳۹۲ صید و میزان فلزات روی و کادمیوم در بافت عضله آن ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی تعیین شد. نتایج نشان داد که بین میانگین غلظت (میکروگرم برگرم وزن تر) فلزات کادمیوم (۰/۰۳۵±۰/۰۸۸) و روی (۱/۲۴±۹/۲۷) در بافت عضله ماهی آترینا اختلاف معنی داری وجود داشت (۰/۰۵>p ). میزان THQ برای هریک از فلزات و نیز TTHQ کم ­تر از یک به ­دست آمد که نشان از عدم وجود خطر برایمصرف­ کنندگان آن دارد. مقایسه میزان های به دست آمده روی و کادمیوم با استانداردهای بین المللی حاکی از آن بود که به طور کلی میزان این فلزات پایین تر از استانداردهای ارائه شده می باشد. میزان جذب روزانه و هفتگی روی و کادمیوم در اثر مصرف ماهی آترینا پایین تر از میزان توصیه شده توسط JECFA بود. افراد بالغ از نظر روی و کادمیوم به ترتیب  ۲/۲۷ و ۰/۸ و افراد نابالغ به ­ترتیب ۰/۴۷ و ۰/۱۶ کیلوگرم در روز می توانند، بدون آن ­که برای سلامتی آن  ها عوارض غیر سرطان ­زایی داشته باشد از ماهی آترینا استفاده کنند. به طورکلی به نظر می ­رسد میزان فلزات روی و کادمیوم در ماهی آتزینا در محدوده امن قرار دارد و نیز برای مصرف­ کنندگان آن خطری را ایجاد نمی کند.

ماهی آترینا, کادمیوم, روی, تالاب انزلی, فلزات سنگین