علی رضا راستگو - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
سیامک بهزادی - پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران
تورج ولی نسب - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای و پراکنش ماهیان غضروفی در خلیج فارس و در دریای عمان با استفاده از شاخص های تنوع زیستی انجام شد و نقشه های مربوطه با استفاده از نرم افزار GIS ترسیم گردید. نمونه ­برداری از مهر ماه لغایت دی ماه ۱۳۹۶ از آب های استان های سیستان و بلوچستان و هرمزگان در خلیج فارس و دریای عمان به ­وسیله کشتی ترال کف کلاس فردوس انجام شد. در مجموع تعداد ۴۰۱۴ نمونه از ماهیان غضروفی در منطقه مورد مطالعه صید شدند که ۲۴۵ نمونه کوسه ماهی متعلق به ۱۰ گونه و ۴ خانواده و تعداد ۳۷۶۹ نمونه سپرماهی متعلق به ۲۱ گونه و ۱۲ خانواده را تشکیل می دادند. نتایج نشان داد که شاخص غنای گونه ای مارگالف از صفر تا ۱/۸۲۱ برای کوسه ماهیان و از صفر تا ۲/۶۵ برای سپر ماهیان متغیر بود. هم­ چنین شاخص یکپارچگی پیلو ۰/۴۳ تا ۱ برای کوسه ماهیان و از از ۰/۱۱ تا ۱ برای سپر ماهیان متغیر بود. هم ­چنین مقدار شاخص شانون برای کوسه ماهیان از صفر تا ۱/۰۹ و برای سپر ماهیان از صفر تا ۱/۸۶ متغیر بود. پراکنش شاخص تنوع شانون برای کوسه ماهیان تنها محدوده طول جغرافیایی ۵۴ تا ۵۶ درجه (محدوده جنوب جزیره قشم تا بندرلنگه) را نقطه با تنوع گونه ای بالا نسبت به بقیه منطقه مورد مطالعه نشان داد. در طرف دیگر، پراکنش این شاخص برای سپر ماهیان دو محدوده طول جغرافیایی ۵۷ تا ۵۹ درجه (سیریک تا میدانی) و طول جغرافیایی ۵۳ تا ۵۵ درجه (جزیره کیش تا جزیره قشم) را نقاط داغ جهت حضور سپر ماهیان معرفی کرد.

کوسه ماهیان, سپر ماهیان, تنوع گونه ای, پراکنش, خلیج فارس, دریای عمان