تعیین روابط طولی و وزنی در جمعیت های مختلف مولدین نر و ماده قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) عاری از بیماری خاص(SPF) به منظور انتخاب اصلح

تحقیق حاضر با هدف مقایسه روابط طولی و وزنی مولدین، نر و ماده قزل ­آلای رنگین ­کمان (Oncorhynchus mykiss) عاری از بیماریخاص (SPF)در راستای انتخاب مولدین نر و ماده اصلح، به­ منظور  عملیات  تلاقی ­گری، بین  جمعیت­ های مختلف، در مرکز تحقیقات شیلاتی ماهیان سردآبی- تنکابن، انجام گردید عملیات اجرایی پروژه مشتمل بر جمع­ آوری پیش مولدین از طریق انتخاب مراکز تکثیر و پرورش ماهی قزل ­آلای رنگین­ کمان (براساس تایید سازمان شیلات ایران سازمان و سازمان دامپزشکی کل کشور) در سطح استان ­های آذربایجان­ غربی، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد و انتقال آن­ ها به مرکز فوق ­الذکر انجام شد. در مجموع، جمعیت ­های پیش مولدین قزل ­آلای رنگین ­کمان (در قالب هفت تیمار و سه تکرار به ازای هر تیمار) از طریق هفت مزرعه در سطح استان­ های فوق ­الذکر جمع­ آوری و با تراکم ۱۰ کیلوگرم بر مترمربع در حوضچه­ های بتونی با رعایت اصول امنیت زیستی (Biosecurity) در سالن  پرورش مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی ذخیره ­سازی شدند. پیش مولدین جهت ردیابی صفت اقتصادی رشد علامت­ گذاری شده و در حین دوره پرورش عملیات زیست ­سنجی در مقاطع مختلف رشد به ­منظور سنجش ضرایب زیستی و محاسبه رابطه طول و وزن، پیش مولدین انجام شد. میزان غذادهی پیش مولدین سه ساله به ­میزان ۳-۲ درصد وزن ماهیان و در سه نوبت در روز انجام شد. درخصوص تغذیه پیش مولدین جمعیت­ های مختلف از غذای Skretting با پروتئین ۴۰ تا ۴۵ درصد استفاده شد در طول دوره پرورش کلیه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب به ­منظور کنترل شرایط بهینه رشد مورد پایش و ارزیابی مستمر قرار گرفت هم ­چنین تعویض آب بین ۶-۴ دفعه در شبانه روز به ­منظور حفظ کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب صورت پذیرفت. از آن­ جایی­ که پیش مولدین نر و ماده در شرایط یکسان محیطی قرار داشتند. لهذا میزان واریانس محیطی ناشی از تغییرات شرایط محیطی و هم ­چنین واریانس اثرات متقابل (Interaction) بین ژنتیک ومحیط به صفر نزول نمود. بدیهی است در این حالت، تفاوت­ های عملکردی رشد در بین جمعیت­ های مختلف ناشی از عمکرد واریانس ژنتیکی قلمداد می­ گردد. بررسی معادلات رشد حاکی از آن بوده که بالاترین میانگین ضریب b  در جنس نر در مزرعه آقای معروفی به­ میزان ۳/۱۵ به ­دست آمده که نشان­ دهنده ایزومتریک بودن رشد جمعیت مذکور است. بالاترین ضریب b در جنس ماده در مزرعه آقای سرشار به ­میزان میانگین ۳/۲ به­ دست آمد. ایجاد یکنواختی در اندازه ماهیان در اثر انتخاب باعت کم شدن هتروزیگوسیتی می­ شود. اغلب برداشت ماهیان هم ­اندازه در انتهای دوره پرورش سودمند بوده و در نتیجه می­ توان ماهیان پرورشی را در بازه زمانی کوتاهی به بازار عرضه شوند میزان ضریب همبستگی طول و وزن در جنس های نر به ­دست آمده است. بالاترین میانگین ضریب همبستگی R۲ در جنس نر در مزرعه آقای معروفی به میزان میانگین ۰/۸۷ مشاهده شد و مزارع سرشار با میانگین های ۰/۸۶، قربانی ۰/۸۴، فخاری ۰/۸۴ و کهگیلویه  ۰/۸۲ در مرتبه های بعدی قرار گرفت. براساس داده ­های مذکور انتخاب والدین برای تولید ماهی قز ل­آلای رنگین ­کمان عاری از بیماری خاص انجام شد تا از این طریق انتخاب بهترین مولدین سالم و شناسنامه ­دار برای ایجاد  عملیات تلاقی ­گری میسر گردد.

Keywords:

ماهی قزل آلای رنگین کمان , نر و ماده , ضرایب رشد , عاری از بیماری