اباذر افشار - دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی موحدی نیا - دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران
کلارا ضیایی پوررودسری - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

فقه پویای شیعه و قانون کیفری ایران هماره درصدد صیانت از حقوق زنان و حفظ کرامت آنان می باشد. از اینروستکه در لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت سال ۱۳۹۸، الزام همسر به تمکین نامشروع بدون رضایت بهعنوان یکی از مصادیق خشونت خانگی علیه زنان مورد شناسایی قرار گرفته است. هدف حاضر با مطالعه کتابخانه ای واسنادی تبیین درصدد تبیین رویکرد فقه امامیه و حقوق کیفری ایران در جرمانگاشتن الزام همسر به تمکین نامشروعمی باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد در فقه امامیه ضرب زوجه برای تمکین خاص راهی ندارد، بلکه منظور از واژه«و اضربوهن» در آیه ۳۴ سوره نساء، طرد عاطفی شدید همسر جهت ادای وظایف زناشوئی می باشد. بر این بنیاد در حقوق کیفری ایران نیز می توان با استناد به قاعده «التعزیر لکل عمل محرم» و با توجه به آثار زیانبار تمکین نامشروع،مصادیقی از آن را با عنوان مجرمانه ای مورد شناسایی قرار داد؛ که طبق ماده ۵۵ لایحه حفظ کرامت و حمایت از زناندر برابر خشونت سال ۱۳۹۸؛ الزام همسر به تمکین نامشروع جرم تلقی شده و مرتکب به یکی از مجازات های تعزیریدرجه هفت محکوم می شود. به منظور مقابله با این همسرآزاری علاوه بر پیش بینی مجازات، تمسک به تدابیر مدنی میتواند در پیشگیری از وقوع خشونت جنسی در بستر ازدواج و کاهش آسیب های آن موثر باشد.

الزام همسر، تمکین نامشروع، همسرآزاری جنسی، جرم انگاری