ناصر علیدادی - دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
محمود زندی - رزیدنت دکترای تخصصی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی

یک گاوداری شیری صنعتی در مرداد ماه دچار معضل بزرگ عدم پذیرش شیر تولیدی توسط کارخانه شیرپاستوریزه در ۴۶ درصد از گاوهای دوشای ظاهرا سالم خود که جزو پرشیرترین گاوهای گله بودند، گردید. به طوری که ۱۸ تن شیر از این گاوداری به عنوان شیر غیر قابل پاستوریزه مورد پذیرش کارخانه قرار نگرفت. به صورت تصادفی از تعداد ۸ راس گاو درگیر، نمونه شیر اخذ و به آزمایشگاه ارسال شد. تعداد یاخته های بدنی Somatic cell count در این هشت گاو نسبتا پایین و به ترتیب ۲۰۰۰۰۰و۱۳۷۰۰۰و ۴۳۷۰۰۰، ۲۲۵۰۰۰، ۱۶۲۰۰۰،۱۷۵۰۰۰، ۱۰۰۰۰۰ بود. همچنین میانگین اسید لاکتیک شیر در گاوهای درگیر مبنای واحد درنیک Dornic برابر ۱۵/۵ بود. با توجه به تعداد SCC که بسیار پایین تر از حد مجاز ۵۰۰ هزار یاخته در میلی لیتر بود، احتمال اینکه التهاب تحت بالینی پستان باعث این برگشت شیر شده باشد. منتفی شد. تنها نکته ای که در رابطه باگاوداری جلب نظر می کرد کپک زده بودن سیلاژ مصرف بالای آن در گاوهای درگیر بود بنابراین با حذف نسیلاژ کپک زده از برنامه غذایی، تلاش شد که تاثیر آن بر کیفیت شیر بررسی شود. پس از گذشت یک هفته از حذف سیلاژ کپک زده، کارخانه شیر پاستوریزه سلامت شیبر را تایید کردو مجددا خرید خود را از گاوداری از سر گرفت. این مطالعه بالینی نشان داد که به ویژه در فصول گرم می بایستی مراقب بود که سیلاژ کپک زده مورد مصرف گاوداری قرار نگیرد، زیرا می تواند خسارات هنگفتی را به گاوداری وارد سازد. ضمن اینکه کپک زدگی می تواند از طریق شیر وسایر تولیدات دامی سلامت غذایی انسان را به خطر اندازد.

گاو شیری، سلامت غذایی، برگشت شیر، سیلاژ کپک زده، فصل گرم، خسارات سنگین