ارزیابی ، انتخاب و رتبه بندی ریسک های تولید در صنعت داروسازی بر اساس روش FMEA-AHP

امروزه صنایع دارویی به عنوان یکی از صنایع مزیت دار در اقتصاد کشورمطرح است . توسعه صنعت دارویی هر کشوری، نشان دهنده توانمندی آن کشوردر حوزه تامین بهداشت و سلامت افراد آن جامعه است. نظر به استراتژیکبودن دارو، اهمیت ثبات و امنیت تولید و توزیع این کالا در کشورهمواره مورد توجه اکثریت صنایع دارویی بوده است. با توجه به این کهاین صنعت جزء صنایعی می باشد که از یک سو عوامل داخلی و از سویدیگر رقابت با شرکت های بزرگ در محیط پرتلاطم و رو به رشد جهانی آنرا در معرض ریسک های گوناگونی قرار داده است. ابعاد گوناگون ریسک دراین صنعت از متغیرهای مختلف داخلی نظیر متغیرهای مالی و اقتصادی وتغییرات تکنولوژیک گرفته تا متغیرهای خارجی چون بازار رقابت، ابعادایمنی و زیست محیطی و مسائل سیاسی ، بر کارایی و اثربخشی عملیاتشرکت های فعال در عرصه دارو اثرگذار بوده است. لذا از علل اهمیتبررسی ریسک های موجود در تولید دارو ، نقش مهم ریسک و چالش های آندر صنایع داروسازی امروزی می باشد. با توجه به طبقه بندی صنعتتولید دارو جزء صنعت های با اهمیت بالا ؛ ریسک های سرمایه گذاری دراین صنعت را با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست (FMEA) به عنوان یکی از تکنیک های مدیریت ریسک و به منظور افزایش راندمان وبهره وری در این صنعت شناسایی و ارزیابی شده است و با استفاده ازروش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت بندی شده است در این تحقیقکه در چندین شرکت داروسازی جامدات دارویی انجام شده است، ابتدامهم ترین ریسک هایی که می تواند تولید دارو را اعم از کیفی و کمیتحت تاثیر قرار دهند؛ در مجموع ۳۰ ریسک در حوزه های مختلف شناساییشده، ۱۵ ریسک با نظر کارشناسان و سرپرستان به عنوان ریسک های بااهمیت شناسایی و رتبه بندی گردیدند. سپس با بهره گیری از پرسشنامهمقایسه های زوجی شاخص ها و تشکیل ماتریس مقایسات زوجی گروهی باتوجه به نظرات داروسازان و بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)نرخ سازگاری مقایسه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. و مهم ترین ریسکموجود در هر حوزه مشخص سپس با رویکردی نوین وزن های نسبی شاخص هامحاسبه شدند. برای انجام محاسبات و تحلیل خروجی ها از برنامه هاینرم افزاری Excel ۲۰۱۳ و Expert Choice ۱۱ بهره گرفته شده است.

Keywords:

مدیریت ریسک , تحلیل حالات و اثرات خطا (FMEA) , تحلیل سلسله مراتبی (AHP)