محسن آرمش - دانشجوی دکتری دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمود خسروی - دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی
محمد سلیقه - دانشیار دانشگاه خوارزمی

این مطالعه به منظور بررسی تغییرپذیری بارش­های تابستانه ایستگاه­های منتخب جنوب­شرق ایران انجام شد و ارتباط این بارش­ها با شاخص IOD بررسی گردید. بدین منظور از آمار هفتگی بارش ماه­های ژوئن تا سپتامبر ایستگاه­های زاهدان، کرمان، بندرعباس، ایرانشهر و بم و همچنین داده­های هفتگی شاخص IOD استفاده شد. روش انجام مطالعه آزمون همبستگی و تبدیل موجک گسسته می­باشد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که شاخص دوقطبی با بارش تابستانه ایرانشهر، بندرعباس و زاهدان ارتباط مثبت و معناداری در سطح ۹۹ و ۹۵ درصد دارد ولی با بارش تابستانه کرمان و بم حتی ارتباط نزدیک به سطح معناداری را نشان نداد. همچنین افزایش تعداد سطح تجزیه داده­های بارش در تبدیل موجک به بیش از ۴ سطح سبب کاهش همبستگی بین تقریب بارش ایستگاه­ها و شاخص IOD شد. تجزیه داده­ها با تبدیل موجک گسسته نشان داد که مهمترین چرخه در شاخص IOD با تکرار ۱۱ ساله رخ داده است. زاهدان و ایرانشهر چرخه­های تناوبی نسبتا مشابهی را نشان دادند. در بندرعباس و بم چرخه ۱۱ ساله و در کرمان چرخه غالب ۷ ساله آشکار شد. از نظر نواحی تحت تاثیر شاخص IOD به نظر می­رسد که نواحی ساحلی جنوب­شرق و نواحی که تحت تاثیر کم­فشارهای پاکستان و خلیج­فارس هستند بیشتر تحت تاثیر شاخص IOD باشند.

بارش تابستانه, تغییرپذیری, شاخص IOD, تبدیل موجک, جنوب شرق ایران