رشید سعیدابادی - دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه ارومیه

   از عوامل کنترل کننده فراسنج­های  جوی، پوشش سطحی است که از پیامدهای تغییر در آن، ایجاد تغییر در ماهیت اقلیمی یک منطقه است. از مصداق­های  تغییر در پوشش سطحی در ایران، تغییر سطح آب دریاچه ارومیه و خشک شدن بخش­های  وسیعی از آن است. هدف از این مطالعه آشکار­سازی اثرات خشک شدن دریاچه ارومیه در فراسنج­های  جوی دما، بارش در شمال غربی کشور است. بدین منظور در این مطالعه دو طرحواره مطرح گردید که اولی به شبیه­سازی وضعیت اقلیمی منطقه با توجه به وجود دریاچه و دومی به شبیه­سازی وضعیت اقلیمی منطقه با توجه به عدم وجود دریاچه، می پردازد. برای شبیه­سازی­ها از مدل­های  [۱]TAPM و [۲]RegCM۴ استفاده شده است. مدل­سازی­ها برای سال­های  ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶ اجرا گردید و نتایج نشان می­دهد که مدل RegCM۴ از نتایج قابل قبول­تری نسبت به دیگر مدل مورد استفاده، برخوردار است. به طور یکه هم دقت مدل در شبیه­سازی متغیرهای جوی بیشتر بوده و هم اثر دریاچه در ماهیت دما و بارش منطق به طور  واقعی­تری شبه­سازی نموده است. بر اثر خشک شدن دریاچه ارومیه میزان بارش (میانگین ۱۰ درصد) در منطقه کاهش پیدا می کند که این کاهش در فصل بهار بیش از دیگر فصول است. متوسط دما در دوره سرد سال کمتر از ۵/۰ درجه کاهش و در دوره گرم سال ۵/۰ درجه افزایش میابد. لازم به توضیح است که اثر دریاچه در ماهیت اقلیمی مناطق غربی و شرقی دریاچه به یک اندازه بوده و تفاوت قابل توجهی ندارد.   [۱]- The Air Pollution Model [۲] - Regional Climate Model

دریاچه ارومیه, شبیه سازی عددی, TAPM, RegCM, شمال غرب ایران