رفعت شهماری اردجانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد آستارا ، گروه جغرافیای طبیعی، آستارا، ایران

این مقاله نتیجه چند طرح تحقیقاتی و تجربیات شخصی نگارنده با استفاده از روش فرم و فرآیند و تحلیل نقشه­های توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰ و زمین شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰و چند فقره بازدید میدانی در محدوده تحقیق انجام گرفته است. هدف از آن شناسائی و پراکندگی نقاط فرسایش قهقرایی و اسارت رودخانه­ها و ارزیابی پیامدهای ناشی از وقوع این پدیده بر منابع آبی دشت اردبیل می باشد. نتایج تحقیق نشان داد. در دامنه شرقی تالش به ویژه، حوضه­های دگرمان کش و آق چای بیشترین فرسایش قهقرایی در حال وقوع است.  بطوریکه در نقاط ارتفاعی ۱۴۳۶و۱۴۰۴و۱۴۰۵و۱۳۶۰و۱۳۴۸و۱۳۵۰متری پدیده اسارت رودخانه­ها به وقوع پیوسته است، ولی هنوز عمل انحراف شبکه­های آبی و رودخانه­های دامنه غربی مشرف به دشت اردبیل انجام نگرفته است. در صورت تحقق این امر در آینده نه چندان دور روستاهای ننه کران، کله سر، آرپاتپه و آبی بیگلو، اطراف فرودگاه اردبیل و حتی بخش اعظم میانه شرقی دشت اردبیل با کمبود منابع آب و مسایل زیست محیطی مواجع خواهند شد. 

فرسایش قهقرایی, اسارت رودخانه, کوه های تالش, منابع آب, اردبیل, دریای خزر