محمدرضا پورمحمدی - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
شیرین بدری اصل - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز.

افزایش جمعیت شهری و روند رو به تزاید مالکیت خودرو باعث بروز بسیاری از مشکلات عبور و مرور در حمل و نقل شهری گردیده است. یکی از راه­های برون­رفت از این دشواری­ها، توسعه حمل و نقل عمومی به­ویژه سیستم­های ریلی و مترو شهری است که در سال­های اخیر در اغلب شهرهای بزرگ کشور راه­اندازی شده است. در این مقاله سعی بر آن است که ضمن معرفی شبکه متروی شهر تبریز به ارزیابی ایستگاه­های مکان­یابی شده در طرح توسعه متروی تبریز با استفاده از ۱۸ شاخص در قالب روش تحلیل سلسله مراتبی پرداخته شده است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد ایستگاه ۲۹ بهمن و ایستگاه استاد شهریار بیش­ترین امتیاز از متغیر کیفیت مبلمان و کم­ترین امتیاز را از این گزینه را ایستگاه خیام دارا است. ایستگاه ۴ در زیر شاخص وجود درمانگاه و اورژانس بیش­ترین امتیاز و ایستگاه ۶ کم­ترین امتیاز را داراست.کاربری­های محدوده ایستگاه ۲ و ایستگاه ۷ ارتباط بیش­تری با عملکرد ایستگاه­ها دارند. در بین ایستگاه­های فاز اول خط یک ایستگاه استاد شهریار از لحاظ زیباشناختی امتیاز بیش­تری را دارا است. ایستگاه ۱ به­دلیل نزدیک بودن به دپو ائل­گلی بیش­ترین وزن متغیر دسترسی به خدمات تاسیساتی را به­خود اختصاص داده است. ایستگاه ۵ کم­ترین دسترسی به خدمات را در بین هفت ایستگاه دارد. ایستگاه ۳ در موقعیتی مکان­یابی شده است که بیش­ترین رفت و آمد تاکسی­ها می­باشد و از میزان نظم واحدهای حمل و نقل بالایی برخوردار است. نتایج تحقیق حاضر می­تواند در اولویت­دهی اصلاح خدمات­دهی ایستگاه­های متروی تبریز مورد بهره­برداری قرار گیرد.

ایستگاه های مترو, حمل و نقل, الگوهای مکانیابی, تحلیل سلسله مراتبی, شهر تبریز