اسماعیل صالحی - دانشیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
سیده آل محمد - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
مجید رمضانی مهریان - دانش آموخته دکتری برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

قابلیت پیاده روی یک مفهوم برجسته و نوپا در ادبیات محیط انسان­ساخت و سلامت عمومی است، که آن را سنجه­ای برای تعیین درجه زیرساخت محله در تشویق شهروندان به پیاده روی تعریف می کنند. تاکنون مطالعات بسیاری در زمینه میزان تحرک فیزیکی شهروندان و قابلیت پیاده روی انجام شده است؛ اما در اغلب آن­ها رابطه ویژگی­های محیط فیزیکی و میزان پیاده روی در مقیاس محله­ای بررسی شده است. در اندکی نیز قابلیت پیاده روی محدوده­ای معین از شهر (مقیاس میانی) را ارزیابی ذهنی­ کرده اند. با توجه به اهمیت بالای شناخت وضع موجود قابلیت پیاده روی در سطح شهر، به منظور توسعه شبکه دسترسی پیاده­ و در فقدان روش مناسب در این زمینه، پژوهشگران در این پژوهش به دنبال عرضه روشی مناسب برای ارزیابی عینی و تجزیه وتحلیل کمی مکان دار­ قابلیت پیاده روی، با قدرت تفکیک بالا، برای شبکه دسترسی در مقیاس میانی هستند. به این منظور، ابتدا پایگاه داده جغرافیایی برای منطقه ۶ شهر تهران، برای مطالعه موردی، گردآوری و تهیه شد. سپس پیشینه تحقیق و ادبیات پژوهش مرور و معیارهای موثر بر قابلیت پیاده روی انتخاب گردید. همچنین برای هر یک از معیارها با استفاده از روش های تحلیل شبکه و یا آمار فضایی، لایه­های اطلاعاتی تهیه گردید. سپس با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، این لایه­ها وزن دهی شد. در نهایت لایه­های اطلاعاتی تلفیق و نقشه قابلیت پیاده روی برای کل منطقه ۶ شهر تهران تهیه و شاخص قابلیت پیاده روی به تفکیک محلات برآورد گردید. بر اساس نتایج به­دست آمده، از روش های تحلیل مکانی، مانند روش های موجود در آمار فضایی و تحلیل شبکه، می­توان به طور موثری برای ارزیابی عینی قابلیت پیاده روی در مقیاس میانی استفاده کرد.

قابلیت پیاده­ روی, پیاده روی, تحلیل شبکه, ارزیابی عینی, مقیاس میانی, تهران