شهرام پوردیهیمی - دانشگاه شهیدبهشتی
فریبرز حاجی سید جوادی - دانشگاه شهیدبهشتی

امروزه بار دیگر ، خورشید به مثابه منبعی لایزال ، پاک ، بی هزینه و هماهنگ با کلیه جنبه های زیست محیطی و روان شناختی انسان مورد توجه قرار گرفته است و استفاده روز افزون از آن در ساختمان ها، در دهه های اخیر موید ا ین نظر است این رویکرد که به خصوص بابحران های ناشی از کمبود انرژی آغاز شد، به تدریج و باافزایش دانش و یافته های بشری در زمینه تاثیرات انسانی ، محیطی و اقتصادی کاربرد روشنایی خورشید رنسانس جدید ی را به معرض تجربه گذاشت. تحقیقات نشان می دهد که میزان شدت، نوع منبع ، رنگ ، جهت و شیوه توزیع نور در محیط های متفاوت فعالیت انسانی ممکن است تا حدود زیادی بر رفتارها، روحیات ، بازدهی و کارآیی وی تاثیر بگذارد. دراین میان نقش نور طبیعی به مثابه کامل ترین و مطلوب ترین نور انکار ناپذیر است. نور طبیعی و ارتباط بصری با محیط خارج در فضاهای زیستی انسان اعم از محل کار، فراغت ، تفریح ، تحصیل و غیره علاوه بر افزایش کارآیی و بازدهی موجب کاهش اضطراب ، بهبود رفتار و نیز حفظ و افزایش سلامتی و آسایش می شود. مجموعه این تاثیرات را می توان در قالب دو فرایند روان شناسی و زیست شناسی روانی پی جویی کرد. دراین میان مقولاتی چون سلامتی روحی و جسمی انسان و کارآیی وی از جمله مهم ترین زیرمجموعه های فراینددوم به حساب می آید که به تدریج از اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ موردتوجه قرار گرفت . دانش بشری دراین زمینه ، گرچه هنوز بسیار جوان است تا آنجا که از یافته های محققان بر می آید باعث شده است تا تعداد زیادی از نورپردازان ، معماران و طراحان روشنایی در زمینه تاثیرات مثبت این عوامل بر رفتارها، آموزش ، سلامتی ، شادابی ، بازدهی و طول عمر بیشتر انسان متفق القول شوند.

نور در معماری, نور روز, ادراک محیط, روان شناسی محیط