به سوی درک بهتری از مشارکت جوامع در رسیدن به توسعه پایدار زیست محیطی

از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال ۱۹۹۲ مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی دز زمینه های مختلف توسعه و حفاظت زیست محیطی در سیاست گذاری و قاعده بازی بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان یک آیین مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارائه می کند و حکومت ها را تاحد ممکن به بکارگیری این رویکرد ملزم می کند. این اعلامیه همچنین نقش مهم وبعضا محوری ایفا شده توسط جوامع محلی و بومی ، اهمیت دانش سنتی و میرا ث فرهنگی معنوی جوامع یاد شده در تضمین استفاده ازمنابع طبیعی با داشتن محیط زیست پایدار را شناسایی می نماید. با در نظر گرفتن دو اصل مذکور این الزام استنباط می شود که حکومت ها باید مشارکت با درجه بالای جوامع محلی در تمام مراحل حفاظت ازمحیط زیست ( از سیاست گذاری تا مدیریت ) را تضمین نماید؛ این رویکردی است که در معاهدات متعدد محیط زیستی تصویب شده از سال ۱۹۹۲ پذیرفته شده است. کنوانسیون مصوب یونسکو در مورد حفاظت از فرهنگ های معنوی درسال ۲۰۰۳ جدیدترین معاهده دراین زمینه می باشد که این رویکرد را برگزیده است. کنوانسیون از این جهت که جوامع را درکانون اقدامات اجرایی خود قرار داده و همچنین به دلیل تاسیس کمیته میان – حکومتی که وظیفه اصلی آن ایجاد و توسعه دستورالعمل های کاربردی برای معاهده می باشد، جالب به نظر می رسد. از آنجا که بکارگیری رویکردی مشارکتی متضمن مشارکت مستقیم جوامع محلی در حوزه هایی است که به صورت سنتی در اختیار حکومت بوده است، تحقق این رویکرد، مساله پیچیده و دشواری به نظر می رسد، امید است که عملکرد آتی کمیته میان – حکومتی کنوانسیون سال ۲۰۰۳ راهنمای مناسبی را نه فقط برای این معاهده بلکه همچنین برای سایر معاهدات محیط زیستی ارایه نماید. باتوجه به ابهامات موجود پیرامون تشخیص "جوامعی "که در معاهدات محیط زیستی ذکر شده اند و مساله سازتر از آن، تشخیص میزان دقیق "مشارکت " جوامع مذکور درحفاظت ازمحیط زیست، مطالعه حاضر امیدوار است این مسائل را مورد بررسی بیشتر وعمیق قرار داده تا آنها را شفافتر ارائه نماید.

Keywords:

میراث فرهنگی معنوی , جوامع محلی و بومی , رویکرد مشارکتی , سیاست گذاری و مدیریت محیط زیستی