آناهیتا یزدان پاک - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
هادی استوان - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
شهرام حسامی - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
مهدی غیبی - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

از آن­ جایی ­که باقی ­مانده آفت ­کش ­ها در محصولات خوراکی به ­طور بالقوه سمی هستند، یکی از نگرانی ­های بزرگ سلامتی محسوب می ­شوند. آن ­ها ممکن است اثرات نامطلوب مانند سرطان، اثرات بر تولید­مثل، عوارض سیستم ایمنی و عصبی در­پی داشته باشند. یکی از اهداف مهم برنامه ­های مدیریتی­، کاهش آلودگی ناشی از باقی ­مانده آفت ­کش ­ها در محیط و مواد غذایی است. آماده ­سازی غذا به ­شدت بر روی باقی ­مانده­ های آفت ­کش ­ها و ایمنی غذا تاثیر می ­گذارد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات شستشو، پوست ­گیری و نگه ­داری در یخچال بر روی مواد باقی ­مانده از چهار سموم دفع آفات نمونه ­برداری محصول تحت اثر سموم دیازینون،­ایمیداکلوپرید، پریمیکارب و استامی ­پراید در خیارهای گلخانه ­ای است. در این تحقیق ابتدا نمونه های خیار پس از اسپری برداشت شد و غلظت سم با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارائی بالا مجهز به آشکار ساز­ فرابنفش و مرئی (HPLC-DAD) مورد سنجش قرار گرفت. در این بخش، فرآیندهای ­زیر ­مورد ­بررسی ­قرار ­گرفتند. شستشو با آب آشامیدنی: نمونه ­ها در آب آشامیدنی به ­مدت ۱۰ دقیقه غوطه ­ور شده و دارای سایش ۱۰ ثانیه بوده ­اند. عملیات ریختن: در قسمت دیگر، برای ارزیابی اثر لایه ­برداری با چاقو و تلاش برای حتی حذف ضخامت پوست گرفته شده برای همه نمونه ­ها از همان اندازه، عملیات ذخیره ­سازی در دمای ۴ درجه سانتی ­گراد:­ در میزان کاهش سموم مربوطه. برای انجام این مرحله از مطالعه ابتدا ۱ کیلوگرم نمونه بعد از برداشت به آزمایشگاه منتقل شد. در آزمایشگاه نمونه ­ها در نایلون پلاستیکی در یخچال قرار گرفتند و در دمای ۴ درجه سانتی ­گراد نگه ­داری شدند. در روزهای ۲ ،­۵ ،­۷ ،­۱۰ ،­۱۴، ۱۷، ۲۱ حدود یک چهارم کیلوگرم نمونه از یخچال خارج شد و استخراج سم بر روی آن­ ها انجام شد. درنهایت این نتیجه حاصل شد که روش ­های مورد بررسی به ­عنوان روش­ های ساده و موثر پردازش می ­تواند برای کاهش و حتی حذف آفت کش ­ها در محصولات گلخانه ­ای به ­عنوان تکنیک­ های پردازش خانگی یا تجاری استفاده شود.­ بر­این اساس، پوست­ گیری یکی از تکنیک ­های مهم با بیش ­ترین تاثیر­گذاری در کاهش باقی­ مانده آفت­ کش ­ها در خیار گلخانه ­ای است (۰/۰۵>P). مقایسه میانگین میزان چهار مخلوط آفت­ کش­ ها تفاوت بین نمونه ­های پوست شده و بدون پوست معنی ­دار بود و روش شستشو در مقام دوم برای کاهش باقی ­مانده آفت­ کش ­ها است که تاثیر این روش بستگی به نوع آفت­ کش ­ها و مکان­ های تحت تاثیر قرار می­ گیرد. در نهایت این تحقیق بیانگر که انطباق این روش ­ها با (PHI (Per Interval Harvest خطرات باقی مانده آفت کش ها را کاهش می دهد.

باقی مانده آفت کش, دیازینون, ایمیداکلوپرید, پریمیکارب, استامی پراید, کروماتوگرافی مایع با کارائی بالا