جمیل بهرام پور - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت. جیرفت. ایران
مرتضی ستایی مختاری - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت. جیرفت. ایران

حذف گاوهای شیری از گله و جایگزینی آن­ها با گاوهای جدید فرایندی پرهزینه است، بنابراین برای کاهش هزینه ­ها و افزایش میزان سودآوری گله، شناسایی عوامل موثر بر حذف گاوهای شیری ضروری به­ نظر می ­رسد. این پژوهش برای بررسی ارتباط بین مولفه­ های تولیدی و تولیدمثلی با حذف گاوهای شیری انجام شد. داده­ ها شامل رکوردهای زایش بین سال ­های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۱ بود. مدل رگرسیون لجستیک برای واکاوی داده ­ها به­ کار برده شد. متغیر پاسخ، حذف گاوها، و متغیر پیش­بین شامل تعداد شکم زایش، تولید شیر ۳۰۵ روزه، سخت ­زایی، سن در اولین زایش، فاصله زایش تا اولین و آخرین تلقیح و فاصله گوساله ­زایی بودند. نتایج نشان داد که شانس حذف با افزایش تعداد زایش دام ­ها به ­طور معنی ­داری افزایش یافت. هم چنین به ­جز گاوهایی که در درجه سخت ­زایی ۲ بودند با افزایش درجه سخت ­زایی ریسک حذف به­ طور معنی­ داری افزایش یافت. نسبت شانس حذف برای گاوهایی که تولید شیر بیش ­تر داشتند و گاوهایی که سن اولین زایش آن­ ها حدود ۲۴ ماه بود به ­طور معنی ­داری کم ­تر بود. نتایج هم ­چنین نشان داد که با افزایش فاصله گوساله ­زایی، روزهای زایش تا آخرین تلقیح و تعداد تلقیح به ­ازای آبستنی ریسک حذف به ­طور معنی­ داری افزایش یافت ولی فاصله زایش تا اولین تلقیح اثری بر حذف گاوهای شیری نداشت. نتایج نشان داد مولفه ­های تولیدی و تولیدمثلی بر حذف گاوهای شیری تاثیر معنی­ داری دارد و با مدیریت بهتر می ­توان ریسک حذف را کاهش سودآوری مزرعه را افزایش داد.

ریسک فاکتور, گاوهای هلشتاین, تولید, تولیدمثل, حذف