محمدرضا ایمانپور - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمود محسنی - مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تنکابن، ایران
مصطفی کرمی نسب - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

جهت تعیین اثر آنزیم فیتاز و جایگزینی پودرماهی با آرد سویا بر روند رشد، و برخیپارامترهای خونی و بیوشیمیایی سرم خون ماهی آزاد دریایخزر با میانگین وزن ۱۳/۷±۱۴۰/۶ گرم، هفت جیره با نیتروژن و انرژی یکسان، حاوی سطوح مختلف آرد سویا (۴۰ و ۸۰ درصد) برای جایگزینی تدریجی با پودرماهی (جیره شاهد بدون آنزیم فیتاز)، هریک با سه سطح آنزیم فیتاز (صفر و ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ واحد بین­ المللی بر کیلوگرم) تهیه و مورد تغذیه ماهیان در شرایط یکسان پرورشی قرار گرفت. در پایان دوره ۱۲ هفته ­ای تغذیه با جیره­ های آزمایشی، جایگزینی تدریجی پودر ماهی با  آرد سویا موجب کاهش معنی­ داری در روند رشد و کارایی غذا ماهیان گردید (۰/۰۵>P).­ در صورتی ­که افزودن آنزیم فیتاز موجب افزایش معنی داری در روند رشد و کارایی غذا شد و بهترین نتیجه در ­استفاده از ۲۰۰۰ واحد بین ­المللی بر کیلوگرم غذا، به­ دست آمد. از طرف دیگر شاخص های خونی و سرم ­شناسی ماهیان نیز تحت تاثیر جیره ­های غذایی قرار گرفت. مقادیر آنزیم ­های کبدی با مقادیر متوسط کنجاله سویای جیره غذایی ارتباط مستقیم داشت، به­ طوری ­که بالاترین مقادیر آنزیم ­های آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز در ماهیان تغذیه شده با جیره بالای درصد آرد سویا مشاهده شد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق پیشنهاد می شود که در جیره ماهی آزاد دریای خزر تا سطح ۴۰ درصد پروتئین پودر ماهی با آرد سویا با ۲۰۰۰ واحد بین الملل آنزیم فیتاز بر کیلوگرم غذا جایگزین شود.

ماهی آزاد دریای خزر, آنزیم فیتاز, شاخص های خونی, کارایی غذا, شاخص های رشد