شیما شهرابی - گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد ورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، پیشوا، ایران
ثمین صدیق - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، واحد ورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران
بیتا سودایی - گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد ورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، پیشوا، ایران

موزه ­ها به ­عنوان محل امنی برای نگه ­داری آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگ­ های ملی و قومی، از مهم ­ترین منابع اطلاعات فرهنگی، علمی، سیاسی، اقتصادی و تاریخی جوامع به شمار می­ آیند و لذا حفظ و نگه ­داری از آن­ ها از اهمیت به ­سزایی برخودار است. انهدام و فساد اشیاء موزه­ ای می ­تواند ناشی از عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و یا تحت تاثیر عوامل بیرونی باشد که اثرات مخربی بر این آثار برجا می­ گذارند. در این میان حشرات انباری از اهمیت به ­سزایی برخوردارند. متاسفانه اگر اشیای تاریخی به آفات انباری مبتلا شوند، شانس دوباره ای برای خلق شدن ندارند و هر خسارت و صدمه ای به آن ها برگشت ناپذیر است. بنابراین مطالعه و بررسی عوامل خسارت ­زا بر اموال و اقلام موجود در موزه ها جزء جدانشدنی از مبحث آفات موزه ­ای است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی آفاتی که به کلکسیون­ های موزه آسیب وارد می ­کنند، در کاخ موزه نیاوران در شهر تهران انجام شد. حشرات موجود در سه مجموعه کاخ موزه نیاوران شامل کتابخانه سلطنتی فرح پهلوی، کوشک احمد شاهی و کاخ صاحبقرانیه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. حشرات به ­دقت از روی کلیه وجوه اجناس موجود در ساختمان­ ها و همین طور از سطح زمین با استفاده از قلم مو، آسپیراتور، کارت­ های چسبنده و تله­ های فرومونی جمع آوری شدند. حشرات جمع آوری شده جهت شناسایی به آزمایشگاه حشره ­شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین پیشوا منتقل شدند. اغلب نمونه ها متعلق به سوسک­ های خانواده­ های Bostrychidae، Dermestidae و Ptinidae و پروانه ­های خانواده Tineidae بودند. سوسک ­های Gibbium psylloides (Czempinski, ۱۷۷۸)، خانواده Bostrychidae و پروانه ­های Tineola bisselliellaبرای اولین ­بار از کاج موزه نیاوران گزارش شدند.

آفات موزه, کاخ موزه نیاوران, Dermestidae, Ptinidae, Tineola bisselliella, Gibbium psylloides