امین فروتن - گروه زیست شناسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران، صندوق پستی: ۱۵۵
حاجی قلی کمی - گروه زیست شناسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران، صندوق پستی: ۱۵۵
علی اکبر باقریان یزدی - گروه زیست شناسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران، صندوق پستی: ۱۵۵

سوسماران در چرخه های زیستی نقش مهمی دارند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم نیز با انسان در ارتباط اند. شناسایی فون هر منطقه از ضروری ترین و مهم ترین تحقیقات زیستی و پایه ای در آن منطقه می باشد. استان گلستان به ­دلیل جایگاه جغرافیایی ویژه که دارد، دارای آب و هوای گوناگونی است. در این تحقیق تعداد ۲۶ نمونه گکوی سنگی تیغه دار از خرداد ۱۳۹۴ لغایت شهریور ۱۳۹۷ از ایستگاه های مختلف استان گلستان با دست و تور جمع آوری گردید. پس از تهیه عکس، نمونه ها در الکل ۷۵% تثبیت و با استفاده از منابع معتبر شناسایی شدند. ۱۴ صفت مورفومتریک و ۱۳ صفت مریستیک کلیه نمونه ها به دست آمد. جنسیت نمونه های بالغ با مشاهده منافذ پیش مخرجی در نرها و عدم وجود آن در ماده ها و در نهایت با تشریح مختصر نمونه ها و بررسی غدد تناسلی تعیین گردید. داده ها با استفاده از تحلیل توصیفی  SPSS (ویرایش ۲۲)، آنالیزهای T-test، کروسکال والیس (Kruskal Wallis Test) و PCA استفاده شد. بر مبنای آمار توصیفی در میانگین صفات در بین نمونه های نر و ماده، تفاوت هایی با اختلاف اندک مشاهده گردید. بر مبنای آنالیز T-testو آزمون کروسکال والیس در صفات مورفومتریک تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. اما در صفت مریستیک (منافذ پیش مخرجی) تفاوت معنی دار مشاهده گردید که نشان دهنده دوشکلی جنسی در این گونه می باشد. هم ­چنین با استفاده از آنالیز PCA مشخص شد که تمایز مشخصی بین جنس نر و ماده براساس صفات مورفومتریک و مریستیک وجود ندارد.

مورفومتریک, مریستیک, گکوی سنگی تیغه دار, دوشکلی جنسی, گلستان