سپیده حسین زاده - گروه شیلات، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‎شهر، ایران، صندوق پستی: ۱۶۳
معصومه بحرکاظمی - گروه شیلات، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‎شهر، ایران، صندوق پستی: ۱۶۳

به ­منظور مقایسه محرک ­های ایمنی گیاهی و شیمیایی، تاثیر تجویز خوراکی لاکتوفرین، بتاگلوکان و سیاه ­دانه بر شاخص ­های رشد، پارامترهای خونی و ایمنی در کپورمعمولی مورد مطالعه قرار گرفت. ۳۰۰ قطعه بچه ماهی ۰/۰۲±۳ گرمبه ­مدت ۶۰ روز با غذای شاهد (بدون محرک ایمنی) و تیمارهای غذایی حاوی ۲۰ میلی­ گرم لاکتوفرین، ۱۰ میلی­ گرم بتاگلوکان و ۵۰ میلی ­گرم پودر سیاه­ دانه در کیلوگرم غذا تغذیه شدند. براساس نتایج، بیش­ترین افزایش وزن، ضریب رشد ویژه و ضریب چاقی در تیمار گلوکان به­دست آمد. میزان بازماندگی در تمام تیمارها بیش ­تر از ۸۰  درصد و بدون اختلاف معنی­ دار بین تیمارها بود (۰/۰۵>P). همه تیمارهای حاوی محرک ایمنی اختلاف معنی داری را از نظر ضریب تبدیل غذایی نسبت به تیمار شاهد نشان دادند (۰/۰۵>P). کم ­ترین ضریب تبدیل غذایی و بیش ­ترین نسبت کارایی پروتئین در تیمار گلوکان حاصل شد (۰/۰۵>P). بیش ترین تعداد گلبول­ های قرمز و سفید و بالاترین میزان هموگلوبین و هماتوکریت در تیمار گلوکان و کم ­ترین میزان در تیمار شاهد مشاهده گردید. بیش  ترین و کم ­ترین میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم نیز به ­ترتیب مربوط به تیمار گلوکان (۳۸/۱۸±۵/۰) و شاهد (۱۹/۰۵±۳/۰) بود. درحالی ­که درصد نوتروفیل و مونوسیت در تیمار گلوکان بیش ­ترین مقدار بود، بیش ­ترین درصد لنفوسیت (۶۶/۵۷±۷۳/۰) در تیمار لاکتوفرین مشاهده شد. درنتیجهدر مقایسه با دو محرک دیگر، بتاگلوکان می ­تواند به ­عنوان محرک رشد و ایمنی در ماهی کپورمعمولی استفاده شود.

ایمنی, سیاه دانه, لاکتوفرین, کپورمعمولی, بتاگلوکان