حیدر روحی - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
هادی تحسینی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
عبدالرسول سلمان ماهینی - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
حمیدرضا رضایی - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

مدل­سازی ارتباطات بوم ­شناختی در بین زیستگاه­ها و کاربرد این مدل­ها در برنامه­ریزی حفاظت، کمی­نمودن اثر الگوهای مکانی سیما سرزمین بر درجه ارتباطات زیستگاهی ضرورت دارد. این مطالعه با هدف تعیین گذرگاه احتمالی پلنگ ایرانی (Pantera pardus saxicolor) دردو زیستگاه پارک ­ملی گلستان و پناهگاه حیات ­وحش خوش ­ییلاق انجام شده است، این دو زیستگاه از بارزترین زیستگاه­ های پلنگ بوده که در جوار همدیگر قرار دارند. ابتدا مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی در دو زیستگاه با روش تحلیل عاملی آشیان بوم ­شناختی مورد بررسی قرار گرفت. لایه ­های اطلاعاتی به­ کار بردهشده به ­عنوان متغیرهای موثر برحضور گونه شامل ارتفاع، شیب، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، فاصله از جاده ­­ها، روستاها، چشمه ­ها و رودخانه ­ها بوده است. هم ­چنین از تئوری مدارهای الکتریکی برای بررسی ارتباطات زیستگاهی پلنگ ایرانی بین دو زیستگاه مذکور استفاده شد. یافته ­های حاصل از پژوهش نشان داد که مهم ­ترین عامل در انتخاب مسیر و جابه ­جایی پلنگ­ ایرانی یافتن مسیرهایی است که دارای امنیت کافی بوده و با مناطق مسکونی تداخلی نداشته باشد. به ­طورکلی چهار مسیر متفاوت برای جابه ­جایی پلنگ ایرانی شناسایی شد، که مهم ­ترین آن­ ها گذر پلنگ از قسمت جنوبی پارک در امتداد منطقه­ حفاظت ­شده لووه است. جایی­ که دارای پوشش مناسبی از جنگل بوده و به احتمال زیاد دارای طعمه ­کافی نیز می ­باشد،از سوی دیگر مهم ­ترین مسیر حرکت پلنگ در زیستگاه خوش ­ییلاق در شمال این منطقه قرار دارد در این­ جا دو مسیر با فاصله نسبتا کمی از همدیگر مشخص شده است، که دارای تعداد کمی روستا و مناطق مسکونی است و همین امر مهم ­ترین عامل در انتخاب مسیر حرکت و جابه ­جایی پلنگ است. براساس نقشه ­های مطلوبیت زیستگاه و نقشه­ مقاومت، نقشه­ جریان برای گونه­ هدف و هم ­چنین نواحی مهم ارتباطی در منطقه مورد مطالعه شناسایی گردید.

تئوری مدار الکتریکی, پلنگ ایرانی (Pantera pardus saxicolor), آشیان بوم شناختی, اختلاف پتانسیل, جریان