مهین اسدی - گروه محیط زیست، واحد آباده، دانشگاه آزاد اسلامی، آباده، ایران
هانیه نوذری - گروه محیط زیست، واحد آباده، دانشگاه آزاد اسلامی، آباده، ایران

انگل­ های خارجی با خون­ خواری از پرندگان، در انتقال عوامل بیماری­ زای مختلف نقش کلیدی دارند. هدف از مطالعه حاضر، شناسایی و تعیین پراکنش انگل­ های خارجی کبک ­های وحشی منطقه حفاظت­ شده بهرام­ گور بود. روش انجام این تحقیق، نمونه ­برداری و شناسایی به ­روش مرفولوژیک، مولکولی و تبار­شناسی بود. از اواخر بهار تا اواخر پاییز ۱۳۹۵ اقدام به جمع ­آوری نمونه ­ها شد. تعداد ۲۹ کبک به ­روش تصادفی طبقه­ بندی شده از زیستگاه های دشتی، کوهستانی، تپه ­ماهوری و باغی منطقه زنده ­گیری و انگل ­های خارجی به ­وسیله پنس از سر کبک جمع­ آوری و به شیشه حاوی الکل ۷۰ درصد منتقل شدند و سپس برای شناسایی به آزمایشگاه انتقال داده شدند. از دستگاه استریومیکروسکوپ و کلید­های تشخیصی کتاب­ های انگل ­شناسی و هم­ چنین از روش­ های مولکولی جهت شناسایی انگل ­ها استفاده شد. تمام انگل ­های خارجی، کنه تشخیص داده شدند. در مجموع ۴۰ عدد کنه جمع­ آوری شد که ۳۸ عدد کنه (۹۵%) متعلق به جنس Ornithodoros و گونه  Ornithodoros canestrini و ۲ عدد کنه (۵%) متعلق به جنس Hyalomma و گونه Hyalomma sp بود. گونه Ornithodoros canestrini در زیستگاه باغی (۴۵%) و در فصل پاییز (۵/۵۷%) بیش­ ترین فراوانی را داشت درحالی­ که گونه Hyalomma sp.  تنها در زیستگاه تپه­ ماهوری (۵%) و فصل بهار (۵%) حضور داشت. بنابر­این، گونه Ornithodoros canestrini گونه غالب منطقه شناخته شد. با توجه به اهمیت این گونه­ ها در انتقال بیماری­ ها به پرندگان و سایر گونه­ های حیات ­وحش، اقدامات بهداشتی و مدیریتی مناسب جهت کنترل و مبارزه با این انگل­ های خارجی باید اعمال شود.

کنه های سخت, کنه های نرم, کبک, زیستگاه, منطقه حفاظت شده بهرام گور