محمد قلی زاده - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، صندوق پستی:۱۶۳
سکینه بویری - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، صندوق پستی:۱۶۳

موجودات کف زی در محیط های آبی نقش مهمی در تغذیه آبزی، جابجایی وچرخش مواد غذایی در اکوسیستم آبی و تبدیل مواد آلی به مواد معدنی دارند. در مطالعه حاضر، به منظور ارزیابی زیستی رودخانه زرین گل در کاربری های مختلف از ترکیب جمعیت بزرگ بی مهرگان کفزی استفاده شد. نمونه های کفزی با استفاده از سوربرسمپلر با سطح پوشش ۹۰۰ سانتی متر مربع در فصل زمستان و بهار (به مدت ۶ ماه) از۱۲ ایستگاه با سه تکرار گرفته شد. در مجموع ۶۱۹۲ نمونه از موجودات کفزی شناسایی شدند که شامل ۳۱ خانواده و ۹ راسته بودند. سه جمعیت غالب از لحاظ فراوانی را افمروپترا (۳۷ %)، تریکوپترا (۲۳/۴۵%) و دیپترا (سیمولیده (۱۶%) و شیرونومیده (۱۲/۴%) تشکیل دادند. حداکثر تراکم کل جانداران در طول مدت نمونه گیری ۷۹۴۴/۴۴ عدد در متر مربع در ایستگاه ۲ و حداقل آن ۲۱۴۴/۴۴ عدد در متر مربع در ایستگاه ۱ (ایستگاه پایین دست تحت فعالیت  کشاورزی) بود. هم چنین لازم به ذکر است که از ایستگاه های بالادست (دست نخورده) به طرف پایین دست (تحت تاثیر فعالیت های انسانی شامل کشاورزی و پرورش ماهی)؛ مقادیر شاخص های زیستی - جمعیتی و فراوانی ارگانیزم های حساس کاهش و فراوانی ارگانیزم های مقاوم افزایش یافت. بدین ترتیب فعالیت های انسانی مختلف در حاشیه رودخانه زرین گل علاوه بر تاثیر منفی بر فراوانی و تنوع بزرگ بی مهرگان کفزی، کیفیت آب را نیز تنزل داده است.

بزرگ بی مهرگان کفزی, ترکیب جمعیت, تنوع و پراکنش, رودخانه زرین گل