احمد شادی - گروه زیست فناوری دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
خانمناز عبادی - گروه زیست فناوری دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

   ویژگی­ های ضداکسیدانی و آنالیز تقریبی ارزش غذایی خیار دریایی Holothuria leucospilota مورد ارزیابی قرار گرفت. بافت دیواره بدن و اندام ­های احشایی به ­صورت جداگانه، و به دو شکل تازه و خشک­ شده (آبدهی شده) بررسی شدند. سنجش پروتئین، چربی، رطوبت، خاکستر و کربوهیدرات از دیواره بدن به تنهایی و کل بدن انجام شد. عصاره­های آبی، اتانولی و متانولی نمونه­ های دیواره بدن و اندام­ های داخلی از بافت­ های تازه و خشک­ شده (آبدهی شده) توسط آزمون پراکسیداسیون لیپیدی مالون ­دی ­آلدهید و فنول کل مقایسه شدند. نتایج نشان داد پس از خشک کردن و آبدهی دوباره، رطوبت نمونه ­ها کاهش معنی­ داری یافت (۰/۰۵>p) و نسبت پروتئین و چربی در نمونه­ ها افزایش داشت. نتایج ارزیابی به ­روش مالون ­دی ­آلدئید (MDA) نشان داد اندام ­های داخلی دارای ویژگی ضداکسیدانی بیش ­تری نسبت به دیواره بدن خیارهای دریایی هستند. بیش ­ترین میزان مالون­ دی ­آلدهید (کم ­ترین خاصیت ضداکسیدانی) در عصاره اتانولی بافت دیواره تازه با مقدار ۰/۲±۱/۰۱ میکرومول در میلی­ گرم وزن خشک و کم ­ترین میزان آن (بیش­ ترین خاصیت ضداکسیدانی) در عصاره آبی اندام­ های داخلی خشک با مقدار ۰/۰۳±۰/۴۳ میکرومول در میلی­ گرم وزن خشک مشاهده شد. هم­ چنین بیش­ ترین میزان محتوای فنلی در عصاره متانولی بافت دیواره تازه (۰/۰۱±۱/۱۷ معادل میلی­ گرم گالیک اسید درگرم وزن خشک) و کم ­ترین مقدار فنول کل در عصاره اتانولی اندام­ های داخلی تازه اندازه­ گیری شد (۰/۰۲±۰/۲۶ معادل میلی­ گرم گالیک اسید در گرم وزن خشک). تفاوت نتایج ضداکسیدانی مالون ­دی ­آلدئید و فنول کل نشان­ دهنده این است که منشا ویژگی ضداکسیدانی خیار دریایی بررسی شده به ­اجزای دیگری به ­جز ترکیبات فنولی بستگی دارد. ترکیبات زیست­ فعال ضداکسیدانی خیار دریایی H. leucospilota، می ­تواند به عنوان پیش ­ماده داروهای جدید مورد کاوش قرار گیرد.

فراورده های طبیعی دریا, خارپوستان, داروخوراک, خلیج فارس