شکوه چگینی - گروه زیست شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، صندوق پستی: ۷۶۸-۱۳۱۸۵
مینا رمضانی - گروه زیست شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، صندوق پستی: ۷۶۸-۱۳۱۸۵
سولماز شهلا - گروه زیست شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، صندوق پستی: ۷۶۸-۱۳۱۸۵

افسنطین به ­عنوان یک داروی قاعده آور و موثر در سقط جنین در طب سنتی اشاره شده است. لذا در مطالعه حاضر، اثر عصاره هیدروالکلی افسنطین بر بافت رحم، لوله های رحمی و میزان هورمون های محور هیپوفیز-گناد در موش ماده نژاد NMRI مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه تجربی، تزریق عصاره هیدروالکلی گل و ساقه گیاه افسنطین به مدت ۳۰ روز به ­صورت درون صفاقی بر روی ۵۰ سر موش ماده نژاد NMRI با دوزهای ۵۰، ۱۰۰ و۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم انجام گرفت. گروه کنترل بدون تزریق بود و گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کرد. سپس حیوانات تشریح و نمونه خون از قلب گرفته شد. سطوح هورمون های FSH،LH، استروژن و پروژسترون سرم اندازه گیری و مقاطع بافتی از رحم و لوله های رحمی تهیه شد. کاهش معنی داری در وزن بدن همه گروه های تجربی در مقایسه با گروه کنترل و شاهد مشاهده شد (۰/۰۵>p). ضخامت لایه های (پریمتر، میومتر، آندومتر) بافت رحم و تعداد غدد رحمی کاهش قابل توجهی (۰/۰۵> p) در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره با دوز تزریقی ۱۰۰، ۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم در مقایسه با گروه کنترل و شاهد نشان داد. تغییر معنی داری در سطوح هورمون های استروژن و پروژسترون در گروه های تجربی در مقایسه با گروه های کنترل و شاهد مشاهده نشد. میزان هورمون های FSH و LH در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره با دوزهای ۱۰۰، ۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم کاهش معنی داری (۰/۰۵>p) نسبت به گروه­ های کنترل و شاهد نشان داد. عصاره هیدروالکلی افسنطین در دوزهای بالا اثرات تخریبی بر بافت رحم دارد که احتمالا به ­دلیل وجود ترکیبات آلفا و بتا توجون، آلکالوئید و ساپونین، در این گیاه است.

افسنطین, رحم, اویداکت, محور هیپوفیز-گناد, موش