شناسایی گونه (Callista umbonella (bivalve: Veneridae با تاکید بر مطالعات مورفولوژیک و مولکولی

مطالعه حاضر به بررسی شناسایی دقیق دوکفه ای Callista umbonella  در ساحل نایبند با استفاده از مطالعات ریخت شناسی و مولکولی پرداخته است. بدین منظور در اردیبهشت سال ۱۳۹۵ از دوکفه ای های این گونه نمونه ­برداری صورت گرفت. جهت ثبت ویژگی­ های مورفولوژیک  مانند شکل کفه­ ها، تزیینات روی کفه ها، شکل آمبو، موقعیت، تعداد و شکل دندان های لولایی و رنگ عکس ­برداری انجام شد. جهت مطالعات مولکولی، DNA نمونه­ ها با استفاده از روش CTAB استخراج و قطعه ژنی زیر واحد یک سیتوکروم اکسیداز میتوکندری (COI) تکثیر و توالی­ یابی شد. نتایج شناسایی ­های مورفولوژیک، نشان داد تمامی نمونه ها به احتمال قوی متعلق به جنس Callista گونه C.umbonellaاز خانواده Veneridae می باشند. در مجموع تعداد  ۱۷ توالی به­ دست آمد. به­ جز نمونه شماره ۹ (NI۹)بلاست  توالی­ های نمونه های مطالعه حاضر بیش ­ترین درصد شباهت را با گونه  DQ۱۸۴۸۵۰)Turtonia minuta )از خانواده Veneridaeنشان دادند. نمونه شماره ۹ (NI۹) بیش ­ترین شباهت را با گونه (Costacallista impar (DQ۱۸۴۸۰۸ نشان داد که این گونه نیز از خانواده Veneridae محسوب می شود. ترسیم درختان و هم ­ترازی این توالی ها در بانک ژن فقط توانست تعلق آن­ ها را به خانواده Veneridae اثبات کند. نتایج توپولوژی درختان تکاملی برای هرسه آنالیز(Maximum parsimony, Maximum likelihood) در هر ۱۷ توالی نشان دادند، توالی نوکلئوتیدی ژن COI، در تمام نمونه ها که به ­عنوان یک گونه معرفی شده­ اند، یکسان نیست. با توجه به این­ که از نظر مورفولوژی شباهت زیادی در میان نمونه ها مشاهده شد با این حال اختلافات ژنتیکی در درختان ترسیم شده نشان داد احتمال پدید آمدن گونه ای جدید را نیز ممکن است وجود داشته باشد و با بررسی های بیش ­تر و مطالعات دقیق تر مورفولوژی و نشانگرهای مولکولی بیش ­تر نظر قاطعانه تری ارائه داد. 

Keywords:

دوکفه ای , ژن سیتوکروم اکسیداز (COI) , فیلوژنی , مورفولوژی , نایبند