حسین علیزاده - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
علیرضا ظاهری - استادیار حقوق بین الملل، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
صادق سلیمی - دانشیار حقوق بین الملل، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

مرزها پیوسته محل کشمکش و درگیری بین دولت ها بوده است. علت این امر رابطه تنگاتنگ بین مرز و حاکمیت دولت هاست. تعیین خط مرز بین کشورها یکی از مهم ترین مسائلی بشمار می رود که نمی توان با جنگ و خونریزی حل کرد. تعیین خط مرزی بین کشورها ازیک طرف عاملی اصلی صلح و از طرف دیگر نشانگر استقلال کشورها می باشد. این دو عامل به دنبال خود، فضایی را به وجود می آورند که در آن امنیت حکم فرما است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است که بامطالعه اسناد و معاهدات ایران با اتحاد جماهیر شوروی سابق، رویه عملی دولت ها و آرای دیوان بین المللی دادگستری به مقایسه تحلیلی مفاد این اسناد و نقاط قوت و ضعف هر یک پرداخته شده است. یافته های به دست آمده نشان می دهد که در فقدان توافق بین طرفین در خصوص تعیین خط مرزی بر روی تاسیسات احداثی بر روی رودخانه های مرزی راحل این است که به صورت عمودی خط مرز بر روی مسیر آب ادامه یابد. این راحل، با این نظریه کلی که مرز خط تفکیک و تقسیم مناطق حاکمیت کشورها را نه تنها در سطح زمین، بلکه در بستر و در سطوح هوایی را نشان می دهد، انطباق دارد. علاوه بر این، راه حل مذکور متشکل از تعمیم عمودی خط مرزی بر آبراه ها، از مشکلاتی که ممکن است از دو مرز متفاوت در نقشه های هندسی، واقع در مجاورت یکدیگر ایجاد شوند، جلوگیری می کند. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که در رابطه با نحوه تعیین خط مرز بر روی پل های احداث شده بر روی رودخانه ارس که محقق با استفاده از رویه های بین المللی و عرف های موجود نسبت به رفع اختلاف در خصوص نحوه تحدید حدود مرز بر روی پل های مرزی بر روی رودخانه ارس پرداخته است برابر پیشنهاد این تحقیق خط مرزی روی پل نسبت به پل قدیمی جلفا به میزان ۱۳/۴۴ متر به نفع ایران اسلامی تغییرمی یابد.

رودخانه مرزی, تحدید حدود, خط منصف, تاسیسات مرزی