سپیده پیمانفر - استادیار، دانشگاه آیت ا... بروجردی

کمتر از یک قرن، از شعار معروف لوکوربوزیه؛ »خانه، ماشینی برای زندگی« میگذرد. پیرو آن، تعابیر منفی متخصصان از این شعار، ظاهری ابزاری و غیر معنوی از خانه و فضای زیستی، باقی گذاشته است. امروزه وقتی سخن از »خانه« به میان می آید، مفهومی واضح و بینیاز از تفسیر به نظر میرسد، در حالیکه هنوز این پدیده جای بحث بسیار دارد. مقاله حاضر میکوشد تا با اصطلاح شناسی واژه »خانه« در زبانهای عربی، انگلیسی، فارسی و آلمانی، به گستره وسیع معنایی آن بپردازد. با نگاهی اجمالی به معنای لغت »خانه« در زبانهای مختلف، میتوان دریافت که این واژه طیف وسیعی از معانی را شامل میشود؛ از »کلبه« تا » مرزو بوم و وطن«، این لغت گاه »فضا- زمان« را شامل میشود و گاه با مفهوم »خانواده و خانوار« برابر قرار میگیرد. اما واژهای که نشانگر پیوند حقیقی بین انسان و محیط در خانه باشد، و عمق معنایی لازم را بدست دهد در واژه های »جای باش، قرارگاه، مباءه، مثوا، ماوا و مسکن« در زبان فارسی، «Home, Dwelling» در زبان انگلیسی، «Heim, Heimat, Wohnen» در زبان آلمانی، یافت میشود. در نهایت، با ریشه شناسی این واژگان و باز شناسی مفهوم آنها در آراء متخصصان، سعی شده تا به حلقه گمشده »معنایی خانه« پرداخته شود.

خانه، سکونت، مسکن