سپیده پیمانفر - استادیار، دانشگاه آیت ا... بروجردی

امروزه توجه به مفهوم نشانه ها در شهر، به عنوان یکی از دغدغه های حرفهمندان و نظریه پردازان تبدیل شده است. هدف نشانه شناسی شهری مطالعه نظام یافته معنی از طریق نشانه های متبلور در صورت و محتوای شهر است. از آنجا که معماری ایران از دیرباز، عالیترین بستر فرهنگ این مرزوبوم بوده است، نشانه شناسی این آثار، موجب بازشناخت اصول حاکم بر طراحی آنهاست. از این رو این نوشتار بر آن است تا با نشانه شناسی دو بنای شاخص مسلمانان و یهودیان یعنی مسجد و کنیسه، تاثیر مولفه مذهب بر شکل گیری این دو بنای مذهبی را بررسی کند. به منظور انجام این مهم، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، ارائه مدلی به منظور رمزگشایی از نظامهای نشانه ای و استفاده از آن به منظور معرفی انگاره های حاکم بر طراحی مساجد شیعی و کنیسه یهودی در محله جوباره اصفهان است، که در پایان، این نتیجه حاصل شد که هرچند معماری یهودیان متاثر از فرهنگ و معماری ایرانی است اما تاثیر باورهای دینی در شکل گیری معماری مسجد و کنیسه کاملا مشهود است.

جوباره، مسلمان، معنا، نشانه، یهودی