تبارشناسی و مقایسه تنوع ژنتیکی ماهی خیاطه (۱۹۸۶ Alburnoides eichwaldi De Filippi) براساس ژن سیتوکروم b، در پنج رودخانه از حوزه شمالی ایران

ماهی خیاطه ۱۸۶۳  Alburnoides eichwaldi  De Filippi  جزء ماهیان با اندازه کوچک از کپورماهیان، بنتوپلاژیک، رودرو، ساکن آب شیرین و لب ­شور بوده و محدوده اسیدیته ۸-۷ را تحمل می­کنند. عمدتا در مناطق کم­عمق و جریان­دار نهرهای کوهستانی می ­باشد. این ماهیان بسترهای سنگی سخت، آب ­های تمیز و سرشار از اکسیژن را ترجیح می ­دهند. به­ دلیل اندازه کوچک از نظر صید ورزشی و شیلاتی ارزش چندانی ندارد. در این پژوهش به ­علت نبود مطالعات ملکولی منسجم این گونه، تنوع ژنتیکی ماهی خیاطه در پنج رودخانه زرین­ گل، مادرسو، صفارود، کسیلیان، زالکی در حوزه شمالی ایران مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد ۲۶ نمونه بافت از عضله ماهی خیاطه جمع­ آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه، DNA آن­ ها از بافت عضله گونه استخراج گردید. نتایج نشان داد که بین توالی ­های نوکلئوتیدی نمونه­ های مورد مطالعه تنوع هاپلوتیپی قابل قبولی وجود دارد. در مجموع ۱۷ هاپلوتایپ شناسایی شد که نشان از تنوع ژنتیکی بالا این ماهی در این رودخانه­ ها دارد. هم­ چنین براساس تجزیه و تحلیل درخت فیلوژنی سه جمعیت از این ماهی در رودخانه ­های فوق شناسایی شد. نمونه ­های جمعیتی غربی (حوزه سفید رود) شامل­ رودخانه ­های صفارود و زالکی را می ­توان به ­صورت A. eichwaldii در نظر گرفت درحالی ­که می ­توان گفت جمعیت­ های رودخانه کسیلیان یک نیایی مجزا می ­باشد (Alburnoides sp۱). نمونه ­های جمعیتی شرقی (حوزه گرگانرود) شامل رودخانه­ های زرین­ گل و مادرسو کاملا مجزا از نمونه­ های دیگر بوده و گونه ­های کاملا متفاوتی را به ­وجود آورده­اند (Alburnoide sp۲).

Keywords:

ماهی خیاطه , تنوع ژنتیکی , هاپلوتیپ , PCR , توالی سنجی , درخت فیلوژن