بررسی ساختارجامعه و تنوع پرندگان دریاچه سد شهدای رامشیر در فصول زمستان و بهار

تالاب­ های ایران در دو فصل زمستان و بهار در منطقه آسیای غربی برای بقاء پرندگان آبزی زیستگاه­ های حساس به­ شمار می ­روند. به ­همین دلیل  بررسی ساختار جامعه پرندگان آبزی، کنارآبزی و خشکی زی دریاچه سد شهدای رامشیردر دو فصل زمستان ۱۳۹۳ و بهار ۱۳۹۴ با دوربین چشمی ۱۰×۴۰ و تلسکوپ ۱۵×۶۰ با روش مشاهده مستقیم و شمارش کل Total Count  انجام شد. سد شهدای رامشیر بر روی رودخانه جراحی در سال ۱۳۷۷ احداث  و در پشت آن دریاچه ای به وسعت حدود ۲۰۰ هکتار تشکیل شده است. در طول ۶ ماه بررسی ۳۸ گونه از ۱۹ تیره پرنده خشکی ­زی، آبزی  و کنار آبزی شناسایی و شمارش شد. پرندگان خشکی زی با  ۲۳ گونه ۷۱% جمعیت در برابر ۴ گونه با ۵% آبزی و ۱۱ گونه با  ۲۴% کنار آبزی غالب بودند.  بیش­ ترین تعداد پرنده شمارش شده در بهمن ماه با ۴۳۶ پرنده از ۳۲ گونه با تراکم ۲/۱۸ پرنده در هکتار و کم ترین در دی­ ماه با ۲۶۰ پرنده از ۲۸ گونه با تراکم ۱/۳ پرنده در هکتار بود. بیش ­ترین تنوع گونه ­ای شانون-وینر، مارگالف وسیمپسون در بهمن ماه به ­ترتیب ۳/۱۴۲، ۵/۵۴۹ و ۰/۹۴۱۳ و کم ترین مقدار شانون- وینر وسیمپسون در خرداد  به­ ترتیب ۳/۵۲۲ و ۰/۱۳۸۹، مارگالف در اردیبهشت ۳/۸۹۵ بود. بیش­ ترین یکنواختی پیت در دی ماه ۰/۱۲۷۳ و کم ­ترین آن در خرداد ماه ۰/۸۳۴۹ بود. ۱۱ گونه، شامل: ۱ گونه آبزی، ۳ گونه کنارآبزی و ۷ گونه پرنده خشکی زی در تالاب شهدای رامشیر در بهار سال ۱۳۹۴ جوجه آوری کرده بودند. بنابراین اهمیت و کارکرد دریاچه شهدای رامشیر برعکس سایر تالاب­ های داخلی بوده و بیش ­تر تامین کننده نیازهای پرندگان خشکی زی می­باشد. مقایسه ساختار جامعه، تعداد گونه، تراکم و تنوع پرندگان شهدای رامشیر با تالاب­ های طبیعی داخلی و ساحلی ایران نشان داد که تالاب­ های دست ساز نمی توانند جایگزین تالاب­ های طبیعی شوند، ولی می توانند به عنوان پشتوانه تالاب­ های طبیعی در زمان­ های بحرانی عمل کنند.   

Keywords:

ساختار جامعه پرندگان , شاخص های زیستی , دریاچه سد رامشیر