عفت محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، ایران
ابوالقاسم حقایقی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
ام البنی محمدرضاپور - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
پرویز حقیقت جو - دانشیار گروه آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

آب مجازی را می توان راه کاری برای مقابله با بحران آب در کشورهای خشک و کم آب دانست. فراورده های گوشتی، به مراتب آب مجازی بیش تری نسبت به تولیدات گیاهی به خود اختصاص می دهند. بنابراین برآورد آب مجازی محصولات دامی می تواند با آگاه سازی در اتخاذ سیاست های درست مدیریتی درجهت کاهش فشار به منابع آبی نقش مهمی ایفا کند. هدف این پژوهش تعیین محتوی آب مجازی گوشت با استخوان و گوشت بی استخوان می باشد. بدین منظور آب مجازی محصولات دامی ۲۸ شهرستان استان خراسان رضوی ، برای سال های ۱۳۹۴، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ محاسبه گردید. در این تحقیق با محاسبه نیاز آبی خوراک دام با نرم افزار CROPWAT میزان آب مجازی محصولات دامی برآورد شد. محاسبات نشان دادند که بیشترن و کمترین "آب مجازی گوشت با استخوان گاو " در بین هر سه نوع گاو اصیل، بومی و دورگ به ترتیب در بجستان (۳۰۵۲۳ ) و قوچان(۴۹۵۶ ) و بیشترین و کمترین "محتوی آب مجازی گوشت بی استخوان گاو" در میان سه نوع گاو در گناباد (۵۷۹۱۷ ) و قوچان (۷۸۹۴ ) می باشد. بیشترن و کمترین "آب مجازی گوشت با استخوان گوسفند " به ترتیب در گناباد (۵۶۴۳ ) و مشهد(۷۶۳ ) و بیشترین و کمترین "محتوی آب مجازی گوشت بی استخوان گوسفند" در سبزوار (۶۴۴۶ ) و مشهد (۸۶۴ ) می باشد.

آب مجازی, استان خراسان رضوی, خوراک دام, محصولات دامی, CropWat