پرنیا رضی پور - دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران
فرح ترکمان - استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران
علی رحمانی فیروزجاه - استادیارجامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بابل، بابل، ایران

پژوهش حاضر به بررسی جامعه شناختی جوک های مرتبط با روابط گروه های اجتماعی در ایران (با تاکید بر جوک های تلگرامی سال ۹۷) می پردازد و تلاش می کند به این پرسش ها پاسخ دهد: جوک ها از نظر بعد اجتماعی حاوی چه پیام هایی درباره گروه های اجتماعی هستند؟ این پیام ها چه احساساتی را بیان می کند؟ برای پاسخ به این پرسش ها با بررسی ادبیات موجود در حوزه جامعه شناسی احساسات و جامعه شناسی جوک از نظریه قدرت و منزلت کمپر بهره گرفته شد. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کمی و کیفی انجام گردیده و جامعه آماری آن جوک های مبادله شده در شبکه های اجتماعی تلگرام در سال ۹۷ است. نتایج این پژوهش در محتوای جوک ها نشان می دهد؛ جنسیت، قومیت و خانواده مهم ترین مسائل گروهی و درون گروهی است که بیشترین تقابلات قدرتی و جایگاهی در آن ها دیده شده است. از سوی دیگر جوک ها به عنوان ابزاری کارآمد در جهت انتقاد به نابرابری قدرتی و جایگاهی در گروه های مختلف اجتماعی استفاده می گردد.

طنز, جوک, جایگاه, قدرت, گروه های اجتماعی