بررسی استعاره های مفهومی و مبنای طرح واره ای آن ها در نابینایان مطلق مادرزاد و همتای بینایشان بر اساس نظریه شناخت بدن مند

نظام مفهومی ذهن بشر که اندیشه و عمل انسان بر آن استوار است، ماهیتا استعاری است و ریشه در نظام مفهومی زبان دارد. بنابراین، از استعاره به­عنوان مقوله­ای مهم در مطالعات زبانی یاد می­شود. پژوهش حاضر به بررسی الگوی بدن مندی استعاره­های مفهومی در نابینایان مطلق مادرزاد در مقایسه با همتایان بینایشان بر مبنای معنی شناسی شناختی در چارچوب استعاره­های مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون (۱۹۸۰) پرداخته است. ماهیت انجام این پژوهش که از نوع کمی کیفی (آمیخته) بوده به صورت مقایسه­ای بین دو گروه از افراد نابینا و همتایان بینا انجام شده است؛ بدین­ترتیب که ۴۸ آزمودنی بینا و نابینای زن و مرد با تحصیلات دیپلم و لیسانس در سنین ۱۸۲۸ سال مورد ارزیابی قرار گرفته­اند و از آن ها خواسته شده ۳۰ واژه منتخب را بر مبنای راهکارهای ریسی­بیتی و پگی (۱۹۹۱) توصیف کنند. بر این اساس، در ابتدا طرح واره های ذهنی به عنوان قلمرو مبدا در نگاشت های استعاری و سپس، استعاره­های مفهومی استفاده شده توسط آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی­های صورت­گرفته نشان می­دهد که نابینایان باتوجه به فقدان حس بینایی به عنوان مهم ترین حس­، از توصیفات واژگانی بیشتر و به مراتب طرح واره های ذهنی و استعاره­های مفهومی بیشتری نسبت به همتایان بینایشان استفاده می­کنند، به طوری که آزمودنی­های نابینای زن لیسانس با بیشترین استفاده از طرح واره های ذهنی و استعاره­های مفهومی گزارش شده­اند.

Keywords:

نظریه شناخت بدن مند , استعاره های مفهومی , بینایان , نابینایان