علی رسولی - ایرانی
مهدی دیواندری - ایرانی
حمیدرضا شاهوردی - ایرانی
محمد علی بوترابی - ایرانی

در اسفنجهای آلومینیمی، حبابها در نتیجهی تجزیهی پودر هیدرید تیتانیم (TiH۲) در تماس با مذاب آلومینیم تولید میشوند. بنابراین، بررسی این واکنشها نقش مهمی در تعیین سازوکار تجزیهی هیدرید تیتانیم در مذاب آلومینیم دارد. در این تحقیق، پودر هیدرید تیتانیم در بازههای دمایی مختلف، الف): ºC۷۰۰- ۷۵۰ ، ب): ºC۷۵۰- ۸۰۰ و ج): ºC۸۰۰- ۱۰۰۰، در تماس با مذاب آلومینیم قرار داده شد. پس از انجماد مذاب، از جامد ایجاد شده تصویرهای SEM تهیه شد، و بر روی آنها تحلیل EDAX انجام شد. نتایج نشان دادند که هنگام تماس پودر هیدرید تیتانیم با مذاب، لایهی نازکی از TiAl۳ در اطراف ذرات پودر ایجاد میشود. در بازهی دمایی (الف)، لایهی TiAl۳ تشکیل شده تقریبا پیوسته بود و در نتیجه، فرایند تجزیه با نفوذ درونی (نفوذ اتمها درون لایهی TiAl۳) کنترل میشد. در بازهی دمایی (ب)، لایهی TiAl۳ از پیوستگی کافی برخوردار نبود و ضخامت کلی آن نسبت به بازهی دمایی قبلی بیشتر بود. در این حالت، پودر حالت نیمه متلاشی شده به خود گرفت. بنابراین، فرایند تجزیه توسط نفوذ درونی و واکنش شیمیایی (واکنش بین مذاب و پودر هیدرید تیتانیم) کنترل میشد. در بازهی دمایی (ج)، لایهی TiAl۳ تشکیل شده در اطراف ذرات پودر متلاشی و درون مذاب پراکنده شد. به این ترتیب، فرایند تجزیه در این حالت با واکنش شیمیایی کنترل میشد. با افزایش دمای مذاب، میزان ذرات پودر باقیمانده کاهش یافت. بهدلیل کاهش ضخامت لایهی TiAl۳ تشکیل شده در اطراف ذرات پودر و ناپیوستگی آن، سرعت فرایند تجزیه با افزایش دمای مذاب افزایش یافت.