شکوفه فرهمند - دانشکده ی علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان
نعمت االه اکبری - استاد/ گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
محبوبه رامش خوار - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه اصفهان

تخصص و تنوع اقتصادی در یک منطقه شهری از عوامل اصلی ایجادکننده صرفه­های تجمیع می­باشند. این صرفه­ها سبب افزایش بهره­وری برای بنگاه­های تجمیع شده در یک منطقه می­شوند. در این پژوهش به بررسی تاثیر تخصص و تنوع فعالیت­های اقتصادی بر بهره وری نیروی کار در استان­های ایران طی دوره زمانی ۹۵-۱۳۷۹ پرداخته شده است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از شاخص­های مناسب، تخصص و تنوع اقتصاد شهری در استان­های ایران اندازه­گیری می­شود. سپس این شاخص­ها به عنوان متغیر مستقل وارد مدل بهره­وری می شوند. در این پژوهش به دلیل داشتن بعد مکانی و با توجه به معنادار بودن آزمون­های وابستگی فضایی، تکنیک اقتصادسنجی فضایی برای برآورد مدل انتخاب شده است. نتایج نشان می­دهد که تخصص و تنوع فعالیت­های اقتصادی، و وقفه ی فضایی هر دو و نیز بودجه، ارتباط مثبت و معناداری با بهره­وری نیروی کار دارند، اما رابطه ی سرمایه انسانی با بهره وری نیروی کار به صورت U معکوس می­باشد. هم چنین، ضرایب برآوردی وقفه فضایی و خطای فضایی مثبت و معنادارند که نشان­دهنده ی وابستگی فضایی بهره وری نیروی کار در استان های کشور می­باشند. طبقه بندی JEL : R۱۲, L۲۵, O۴۷

تجمیع شهری, تجمیع محلی, تخصص اقتصادی, تنوع اقتصادی, بهره وری نیروی کار