محسن رنانی - دانشیار، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان
همایون شیرازی - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان
بهروز صادقی عمروآبادی - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان

مهاجرت از جمله موضوعات مهمی است که در سه دهه اخیر بسیار به آن توجه شده است. بر اساس آمار سازمان ملل خروج مهاجران از ایران در سالیان اخیر بسیار بیشتر از ورود مهاجران به داخل کشور بوده است. به همین علت بررسی نقش عوامل مختلف در خروج مهاجران از کشور اهمیت بسزایی دارد و می تواند در سیاست گذاری به منظور کنترل روند مهاجرت مورد توجه قرار گیرد. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر در جریان مهاجرت ایران است. در این مطالعه ابتدا شاخصی با عنوان کیفیت زندگی با استفاده از روش تحلیل عاملی ساخته شده و پس از آن اثر این شاخص همراه متغیرهای دیگری که اثر عوامل اقتصادی و سیاسی را در جریان مهاجرت بررسی می کنند در قالب مدل جاذبه تعمیم یافته و پانل پویا در دوره زمانی ۲۰۰۲- ۲۰۱۱ میلادی بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که کیفیت زندگی، عوامل نهادی و سیاسی به ترتیب بیشترین اثر را در خروج مهاجران از کشور دارند. همچنین، مهاجران ایرانی در کشور مهاجرپذیر در روند مهاجرت ایران اثر مثبت دارند و با افزایش فاصله از تعداد مهاجران ایرانی کاسته می شود.

شاخص سازی, شاخص کیفیت زندگی, شاخص حکمرانی, مدل پانل پویا, مهاجرت