عباس سعیدی - استاد (بازنشسته) گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی
بیژن رحمانی - دانشیار گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی
بهرام فتحی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی

کارآفرینی روستایی از طریق فعال­شدن نوآوریها در زمینه بهره­گیری از منابع محدود، می­تواند با استفاده از منابع محدود سرمایه­ای، به گسترش فعالیتها و ایجاد اشتغال در سطح محلی بیانجامد. در این ارتباط، افراد دخیل در این فرایند نه تنها به کسب مهارت، بلکه به گسترش کسب­وکارهای درآمدزا و افزایش سطح درآمد و پس­انداز خویش و دیگران یاری رسانند. از این رو، فرض بر این است که کارآفرینی روستایی می­تواند تسهیلگر ارتباط موثر بین فعالیتهای مرتبط با تولید کشاورزی و بخشهای غیرزراعی، از جمله صنایع کوچک و خدمات، گشته و سرانجام، به بهبود شرایط زندگی و فعالیت در سطح روستاها بیانجامد. این مقاله از طریق بررسی نقش­پذیری کارآفرینی روستایی در ناحیه دالاهو (استان کرمانشاه)، می­کوشد نشان دهد، گسترش این فعالیتهای مرتبط با آن می­تواند نه تنها به گسترش تعامل بیشتر و پیوستگی روستاها با کانونهای شهری، بلکه در ترغیب روند توسعه پایدار در سطح محلی اثرگذار باشد. جامعه آماری این پژوهش ۱۳۹ سکونتگاه روستایی پراکنده در سطح ناحیه است که به شیوه توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، برای گردآوری داده­ها و اطلاعات لازم، از روشهای کتابخانه­ای و میدانی، با بهره­گیری از شیوه­های پرسشگری و مصاحبه استفاده شده است. شاخصهای مورد استفاده برای سنجش کارآفرینی روستایی و نقش آن در توسعه پایدار محلی، از جمله عبارت بوده­اند از دامنه افزایش اشتغال، افزایش سطح درآمد، امکان دسترسی به خدمات، تلاش برای حفاظت از محیط. تحلیل داده­های گردآوری شده با بهره­گیری از روشهای آمار توصیفی و استفاده از نرم­افزارهای Spss و Excel  و همچنین از آزمون T و آزمون همبستگی پیرسون به انجام رسیده است. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که ناحیه دالاهو، با وجود برخورداری از برخی توانهای محیطی و قابلیتهای اجتماعی- اقتصادی، به­سبب پراکنش افراطی سکونتگاههای روستایی و فاصله زیاد آنها از مرکز ناحیه­ای، همچنین عدم دسترسی آسان به بازارهای مبادله کالایی و سازوکارهای خاص حاکم بر این بازارها، فعالیت کارآفرینان روستایی نتوانسته آنچنان که باید و شاید، با رونق و گسترش همراه باشد و به درستی به پیوستگی روستایی- شهری و توسعه پایدار نسبی در سطح ناحیه بیانجامد.

کارآفرینی روستایی, توسعه پایدار محلی, پیوستگی روستایی- شهری, ناحیه دالاهو (کرمانشاه)