محمد مصطفایی - دانشگاه حکیم سبزواری

کوثر با ۳ آیه، کوچکترین سوره قرآن است. روایات و آرای تفسیری زیادی که درباره کلمات اصلی سوره (کوثر، صلات، نحر، ابتر) وارد شده، که گاها متعارض اند. پژوهش حاضر بر آن بوده است که با ابزار گردآوری کتابخانه ای، و استفاده نظریه کارگفت و تحلیل لغوی، نقد حدیث، نظریه کارگفت و تفسیر قرآن به قرآن، به بررسی و نقد اقوال مطرح درباره کلمات سوره کوثر بپردازد. سوالات پژوهش به مصداق اصلی کوثر، رابطه آن با مصادیق دیگر و معنای صحیح صلات، نحر و ابتر می پردازد. یافته های پژوهش می گوید پیامبر (ص) دغدغه هدایت و شفاعت را توامان داشته است. فاطمه (س) مصداق اصلی کوثر است و «حوض» با موضوع شفاعت اهل بیت (ع) در کنار پیامبر (ص)، تاویل کوثر در آخرت است. مراد از صلات و نحر، نماز شکری ویژه پیامبر (ص) با نشانی حاکی از خضوع یعنی بالاآوردن دستها در تکبیرهای نماز به ویژه تکبیره الاحرام است. کاربست ساختار کارگفت نیز شان و شخصیت زن را با نزول سوره کوثر با مصداق حضرت فاطمه (س) ارتقا داد و در جهت منزلت والای این لطف ویژه خداوند دستور داد نماز شکر بخواند و بالاترین و بهترین ثروتش را برخلاف بافت نزول عقیقه کند.

سوره کوثر, حضرت فاطمه (س), نحر, ابتر, نظریه کارگفت