محمد حیدری - کارشناس ارشد رشته حقوق گرایش حقوق خصوصی

قوه قاهره یا قهریه به عنوان یکی از اسباب معافیت از پرداخت خسارت برای متعهد به شمار می آید که در حقوق بین الملل بهعنوان فورس ماژور شناخته شده است و در حقوق فرانسه نیز از سه ویژگی اساسی برای تحقق آن نام برده شده است کهعبارتند از غیر قابل اجتناب بودن، غیر قابل پیش بینی بودن و خارجی بودن، هنگامی که خسارت از سبب خارجی کهاوصاف فورس ماژور را دارد ، ناشی شده باشد، مسئولیتی وجود نخواهد داشت. سبب خارجی می تواند ناشی از حادثه غیرمترقبه، اقدام زیان دیده یا اقدام شخص ثالثی باشد که خوانده نسبت به وی مسئولیت ندارد. فورس ماژور ، حادثه ای غیر قابلاجتناب می باشد که خوانده نمی توانسته آن را پیش بینی نموده یا به طرق مقتضی از آثار آن اجتناب نماید. قوه قاهره یافورس ماژور یکی از مسائلی است که در قراردادهای بین المللی مطرح بوده و در اغلب اینگونه قراردادها شرطی راجع به آن دیدهمی شود، حتی در زمینه مسئولیت خارج از قرارداد هم ممکن است برای معافیت و برائت متعهد از مسئولیت، به قوه قاهرهاستناد شود.فرضیه این مقاله بر این است که؛ اصول حاکم بر قوه قاهره در قانون ایران و اسناد بین الملل مبتنی بر حقوق مشترک میباشد.با توجه به پیشرفت روز افزون علم حقوق در جوامع بین الملل و لزوم انطباق و بروزرسانی حقوق داخلی، به نظر می رسد وجودقوه قاهره در حقوق داخلی به تنهایی پاسخگوی نیاز انواع قراردادها نمی باشد و قانون گذار بایستی ضمن استفاده از سایرنظیریه های موجود مانند هاردشیپ (مذاکره مجدد)، نسبت به تکمیل قوانین داخلی اقدام نماید.در این تحقیق از روش کتابخانه ای و اسنادی برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز استفاده شده است. به این معنا کهبا مطالعه منابع مدون و مرتبط شامل کتب، مقالات، نشریات، جزوات، آیین نامه ها، دستورالعمل ها، تحقیقات علمی و همچنینمنابع اینترنتی، بخشی از اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است.

قوه قاهره، فورس ماژور، برائت، خسارت، هاردشیپ