سیدجعفر هاشمی اصل - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه شیراز
ایمان نارکی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز
محمدامین محمدی - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی

از نقطه نظر نگرش سیستم عقلانی، سازمان ابزاری است که برای رسیدن به هدف های مشخص، طراحی شده است و لذا حسابگری عقلایی به طور عمده بر واژه هایی مانند اطلاعات، کارایی، بهینه کردن، اجرا، طراحی و... دلالت میکند. از نقطه نظر نگرش سازمان به عنوان سیستم طبیعی، سازمانها بیش از ابزاری جهت دستیابی به اهداف محدود و مشخص میباشند و آن ها به طور اساسی گروه های اجتماعی تلقی میشوند که برای تطابق و بقاء رشد تلاش میکنند و بنابراین سازمانها نیز مانند سایر گروه های اجتماعی تحت تاثیر یک هدف برتر یعنی بقاء میباشند. سازمانها به عنوان سیستمهای باز به پیچیدگی و تغییرپذیری اجزای انسانی آن و وابستگی متقابل سازمان و محیط، بیشترین توجه را دارند. در مدل سیستم باز فضای حاکم بر سازمان نوآوری و قابل انعطاف بوده و سازمانها به حل مساله خلاق و مدیریت نوآوری و تغییر تاکید دارند. سازمان در سیستم پیچیده باید به گونه ای پیچیده و سازوارشونده در محیط و با محیط رفتار کنند. به عبارتی باید در عین برخورداری از چالاکی و پویایی بلاقوه و بلافعل )عملی( متناسب با سطح پیچیدگی محیط، در یک جریان تعاملی در محیط و با محیط، بتوانند تاثیرات نامطلوب محیط بر خود را کنترل کنند و در عین حلا، خود بر محیط تاثیرات آگاهانه بگذارند. در این مطالعه ، سازمان و ۱۲ مولفه مربوط به آن شامل مولفه های: افراد، مدیریت، رهبری، محیط، راهبرد، ساختار، فرهنگ و جو، رفتار، عملکرد، ارتباطات، انسجام و اثربخشی از منظر سیستمهای چهارگانه عقلانی، طبیعی، باز و پیچیده مورد بحث قرار گرفتند.

سازمان، عقلانی، طبیعی، باز، پیچیده