ژیلا سجادی - دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
اصغر تیموری - دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حسین طهماسبی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

مسکن یکی از نیازهای اصلی برای بقاء و توسعه جوامع بشری بوده و مسکن مطمئن، بادوام و پایدار برای هر انسانی ضروری است. بااین حال دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحال توسعه به واسطه مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ به گونه ای که توسعه سکونتگاه های فرودست شهری، شکل گیری محدوده های نابسامان، کیفیت پایین و مقاومت کم بناها در برابر مخاطرات طبیعی انسانی بایستگی تحقیق و تفحص در این خصوص را پیش از پیش مطرح ساخته است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل ساختار کالبدی مسکن محله اسلام آباد زنجان با رویکرد پایداری و مقاومت بافت می پردازد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با به کارگیری مدل AHP در محیط ArcGIS به تحلیل ساختار کالبدی مسکن پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای و استفاده از اسناد و مدارک، همین طور پیمایش های میدانی از محدوده موردمطالعه گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد که محله اسلام آباد زنجان در ساختار کالبدی مسکن با مسائلی ازجمله همجواری انواع فعالیت های ناسازگار با کاربری مسکونی، پایین بودن کیفیت ساختمان ها، استفاده از مصالح بی دوام، ریزدانگی قطعات و نظایر آن روبروست. درواقع نتایج بیانگر وضعیت ناپایدار ساختار کالبدی مسکن بر اساس اصول توسعه پایدار شهری در این منطقه بوده و نشان می دهد که ۵۸ درصد از مساکن محدوده موردمطالعه از لحاظ ساختار کالبدی مسکن، در وضعیت پایداری متوسط و پایین تر از آن قرار دارد.

مسکن, پایداری, مدل AHP, اسلام آباد زنجان