محمد رضا لطفعلی پور - دانشیار دانشکده‎ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
محمدعلی فلاحی - دانشیار دانشکده‎ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
ملیحه آشنا - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

افزایش تخریب محیط زیست در سال‎های اخیر، بررسی رابطه‎ی میان سطح فعالیت های اقتصادی و شاخص های زیست محیطی را مطرح نموده است. اغلب، یک رابطه‎ی علی یک طرفه از تغییر در سطح فعالیت های اقتصادی به تغییر در آلودگی فرض شده است. در حالی که جهت علیت میان آلودگی و رشد اقتصادی کاربردهای سیاستی معنی داری دارد، پیش فرض جهت علیت می تواند ماهیت صحیح رابطه را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای آلاینده و پیامدهای آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. مطالعه‎ی حاضر وجود رابطه‎ی بلندمدت میان انتشار دی اکسیدکربن و رشد اقتصادی را با در نظر گرفتن دو متغیر دیگر مصرف انرژی های فسیلی و آزادی تجاری در ایران طی دوره‎ی ۱۳۴۶- ۱۳۸۶ بررسی می‎کند. لذا جهت مطالعه چگونگی رابطه‎ی علی درآمد- انتشار، از آزمون علیت بر اساس الگوی تصحیح خطا استفاده شده است. نتایج نشان می‎دهد علیت از رشد اقتصادی، مصرف انرژی های فسیلی و آزادی تجاری به انتشار دی اکسیدکربن وجود دارد، اما عکس آن مورد تایید قرار نمی گیرد. از یک طرف به دلیل این‎که مصرف انرژی های فسیلی در کشور اثری بر رشد اقتصادی ندارد و از طرف دیگر مصرف انرژی از عوامل ایجاد آلودگی می باشد، می توان کاهش مصرف انرژی های فسیلی را به عنوان راهی جهت کاهش آلودگی پیشنهاد نمود. طبقه بندی JEL: O۱۳، Q۵۳

ایران, انتشار آلودگی, رشد اقتصادی, علیت, هم‎گرایی بلندمدت